Trong một lần đến thăm bảo tàng Quân khu 4, tôi được Thượng úy Nguyễn Thị Quỳnh Hương giới thiệu về chiếc liềm mà cô dân quân Lê Thị Hường ở xã Thanh Nam (huyện Thanh Chương, Nghệ An) năm xưa đã dùng nó để bắt giặc lái Mỹ.
Đây là chiếc liềm cắt cỏ rất bình thường nhưng hành động của cô dân quân ấy thì lại rất phi thường.
Cô gái mồ côi tay không bắt sống giặc lái Mỹ
Sinh năm 1944, tại xã Thanh Nam (nay là xã Ngọc Sơn, Thanh Chương, Nghệ An), Lê Thị Hường mồ côi cha lúc mới sinh. Lên 6 tuổi, Hường lại mồ côi mẹ, thế là Hường phải đi chăn trâu, cắt cỏ cho nhà hàng xóm để kiếm cơm. Năm 1964, Hường 20 tuổi, thương cháu, người dì ruột đưa Hường về ở hẳn trong nhà và có ý định gả chồng cho cháu sau này. Đây cũng là những năm Đế quốc Mỹ leo thang đánh phá ác liệt miền Bắc nước ta, chiều theo nguyện vọng của Hường, chính quyền xã Ngọc Sơn đồng ý cho cô vào trung đội dân quân trực chiến bắn máy bay Mỹ và trong đội dân quân cảm tử rà phá bom của xã đoạn dốc Rú Nguộc. Từ năm 1965 đến hết năm 1968, Rú Nguộc (Thanh Chương) là một trong những toạ độ bom của máy bay giặc Mỹ. Bom đạn ác liệt thế nhưng trung đội dân quân của Hường vẫn hoàn thành nhiệm vụ, tháo gỡ được hàng chục quả bom nổ chậm và trực chiến bắn trả máy bay Mỹ…
Bà Hường bắt giặc lái Mỹ tay không năm xưa
10 giờ sáng ngày 27/8/1966, Lê Thị Hường sau ca trực chiến bắn máy bay xong đang cắt cỏ ở một sườn đồi thì phát hiện chiếc dù rơi, thế là, Hường cầm liềm chạy hàng trăm mét tới nơi dù vừa rơi xuống. Tới nơi, Hường thấy viên phi công Mỹ cao to tay cầm khẩu súng bò lom khom trong bụi rậm và nói xì xồ trong máy. Bằng phản xạ tự nhiên, Hường nhặt hòn đá ném vào người viên phi công, trúng ngay khẩu súng ngắn và vào đầu gối nó. Khẩu súng văng đi một quãng còn viên phi công Mỹ thì ôm lấy đầu gối. Nhanh như cắt, khi viên phi công Mỹ chưa hoàn hồn, Hường đã ập tới đưa lưỡi liềm ghé vào cổ hắn. Quá khiếp sợ, viên phi công Mỹ vội giơ hai tay lên trời, sẵn có dây thừng cắt cỏ mang theo, Hường trói hắn lại. Cùng lúc ấy, trên trời máy bay Mỹ quần đảo, chợt nhìn thấy chiếc đài đang kêu xì xì, Hường nhanh ý lấy hòn đá to đập nát. Mất tín hiệu, máy bay Mỹ quần đảo giây lát rồi chuồn thẳng. Hường đang loay hoay tìm cách dẫn viên phi công Mỹ ra khỏi eo núi thì các tổ dân quân và bộ đội cũng kịp tới…
Do có thành tích một mình tay không bắt sống giặc lái Mỹ, năm 1967, Lê Thị Hường đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng thưởng Huân chương chiến công hạng Ba và Tỉnh đội Nghệ An tặng bằng khen.
Bén duyên trong chiến đấu
Trong những năm chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ, chiến sỹ TNXP Nguyễn Đình Bảo (quê huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) thuộc Tổng đội TNXP tỉnh Nghệ An đảm bảo giao thông đoạn đường 15, khu vực Truông Bồn và Rú Nguộc đã bén duyên với cô gái dân quân trực chiến. Rồi một hôm, Bảo đến nhà Hường chia tay người yêu để ra trận. Hôm tiễn người yêu lên đường nhập ngũ, Hường không nói được gì mà chỉ đặt vào lòng bàn tay anh chiếc nhẫn làm bằng xác máy bay Mỹ. Mãi sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, hai người mới nên vợ, nên chồng.
Từ một nữ dân quân trực chiến bắn máy bay giặc Mỹ, Lê Thị Hường từng giữ các chức vụ như: Bí thư Xã đoàn, Hội trưởng Hội Phụ nữ xã… Trên cương vị công tác nào, bà cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Đến thăm ngôi nhà bà Lê Thị Hường nằm ém mình bên một ngọn đồi nhỏ cách đường 30 không xa thuộc xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn (Nghệ An), tôi không khỏi chạnh lòng vì ngôi nhà còn đơn sơ quá, mục nát. Vợ chồng bà Hường, ông Bảo đã ngoài 70 tuổi, lại ốm đau luôn. Các con đã có gia đình riêng và ở xa cho nên quanh năm suốt tháng, hai ông bà già nương tựa vào nhau trong khi không có một nguồn thu gì đáng kể. Điều làm tôi băn khoăn nữa là tại sao vào các ngày lễ, chính quyền địa phương không ai đến động viên, thăm hỏi bà? Qua tìm hiểu, tôi được biết, thôn mà gia đình bà Hường ở trước đây thuộc địa phận của huyện Thanh Chương, nhưng sau ngày đất nước thống nhất thì cắt về xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn và từ đó, nơi ở mới đã quên mất quá khứ của bà.
Đề nghị chính quyền xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn cần quan tâm hơn nữa đến những người đã đóng góp một phần công sức của mình cho sự nghiệp giải phóng đất nước như vợ chồng bà Lê Thị Hường.