(Baonghean) - Làng nghề ngói Cừa là một trong số ít những làng nghề của cả tỉnh và cả nước tồn tại vững bền trên thị trường trong thời buổi suy thoái kinh tế. Làng nghề đã biết cách để trụ vững nhờ xây dựng thương hiệu và cả sản xuất ra đa dạng sản phẩm để đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của thị trường.

Ngói Cừa được hình thành từ nguồn nguyên liệu đất sét đặc biệt ở Nghĩa Hoàn - Tân Kỳ mà ít nơi nào có. Nguồn đất sét dồi dào, dẻo mịn, đen  huyền như một kho báu đã giúp đổi đời cho người dân Nghĩa Hoàn. Lên Tân Kỳ, những ngôi nhà sang trọng nhất đều lợp ngói Cừa. Những nhà hàng, quán bar còn muốn để lộ mặt dưới của ngói cho du khách biết bằng cách không làm trần nhà. Mặt dưới của ngói in lô gô thương hiệu của ngói Cừa với những dòng chữ in nổi sắc nét. Ngói màu hồng tươi, mịn, mát và chắc. Người dân ở Làng nghề ngói Cừa còn khẳng định với chúng tôi lợp nhà xong đi trên mái ngói không bị vỡ. Quả thật, ngói Cừa đã trở thành niềm tự hào của Tân Kỳ, của Nghệ An từ hàng chục năm qua.

Ngói Cừa hiện đang tiêu thụ mạnh ở nhiều tỉnh như: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình…; được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu hàng hóa ngày 10/4/2007. Dù đã có thương hiệu, sản phẩm đã đi vào lòng người tiêu dùng, làng nghề vẫn không ngừng trăn trở, đầu tư thêm máy móc, thiết bị để từng viên ngói sản xuất ra ngày một đẹp hơn, chất lượng cao hơn, đồng thời giảm được công sức của người lao động. Tháng 6/2012, Ban quản trị HTX đã đầu tư thêm 5 máy dập ngói cải tiến hiện đại nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng viên ngói Cừa. Với tiến bộ này, sản lượng gạch ngói năm 2012 đạt gần 70 triệu viên. Trong năm 2013, tổng sản lượng đạt gần 200 triệu viên.

Không bằng lòng với những thành quả đạt được, để viên ngói dập ra mịn, bóng, không lẫn sạn, chất lượng, bán được giá cao trên thị trường, sau khi tham quan học hỏi khắp nhiều tỉnh miền Bắc, phòng Công thương Tân Kỳ và Làng nghề ngói Cừa nhận thấy mô hình sản xuất ngói ở Quảng Ninh đảm bảo các tiêu chí đề ra, phù hợp với điều kiện của Tân Kỳ, đảm bảo môi trường, chi phí chuyển giao và đầu tư ứng dụng công nghệ hợp lý, nên đã đề xuất được chuyển giao áp dụng cho Làng nghề ngói Cừa Tân Kỳ. Đến nay, dây chuyền đã lắp đặt thành công, đi vào sản xuất hiệu quả. Thành công từ dây chuyền sản xuất mới tạo ra phôi ngói để dập và nung, đã đưa ngói Cừa lên một bước tiến mới. Ngói được sản xuất ra đến đâu bán hết đến đó. Đất sét sau khi khai thác từ vùng nguyên liệu, được tập kết về kho chứa của nhà máy, rồi đưa vào thùng cấp liệu, sau đó  được đưa vào máy thái thô, tiếp đến là đưa vào máy nghiền thô, thái tinh, máy nghiền tinh, rồi lại đưa vào máy định hình có hút chân không và cuối cùng cho ra sản phẩm. Nhờ vậy, sản phẩm có độ kết dính cao, ngói bóng, mịn, đẹp, không rạn nứt, không có tạp chất do được lọc bỏ ngay từ đầu. Dây chuyền được vận hành tự động, an toàn và năng suất cao.

Dây chuyền sản xuất ngói chất lượng cao chủ yếu hình thành từ vốn góp của các xã viên, tổng đầu tư gần 10 tỷ đồng, trong đó có 53 xã viên đóng góp số tiền 8,9 tỷ đồng, ngân sách hỗ trợ từ nguồn khoa học 309 triệu đồng. Các xã viên tham gia đầu tư là những xã viên có tiềm lực kinh tế và muốn sản xuất kinh doanh lâu dài, chấp hành tốt chủ trương xóa bỏ lò gạch thủ công của Nhà nước. Nhiều người đã vay mượn ngân hàng để có đủ số tiền tham gia đầu tư dây chuyền. Nhà xưởng được đầu tư nâng cấp mùa mưa bão sản phẩm không lo bị hỏng. Trạm điện cũng được đầu tư mới nên đã giảm tổn thất điện năng so với trước đây.

Làng nghề ngói Cừa là một trong số ít những làng nghề của cả tỉnh và cả nước tồn tại vững bền trên thị trường trong thời buổi suy thoái kinh tế. Làng nghề đã biết cách để trụ vững nhờ xây dựng thương hiệu và cả sản xuất ra đa dạng sản phẩm để đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của thị trường. Mỗi năm doanh thu từ làng nghề này đạt trên 110 tỷ đồng, nạp thuế hơn 1,5 tỷ đồng, tạo việc làm cho hàng trăm lao động. Tuy nhiên, hiện nay cũng chỉ mới 50% số hộ có lò ngói ở đây ứng dụng công nghệ mới, cải tiến sản xuất và chấp hành tốt chủ trương xóa bỏ lò gạch thủ công. Công tác tuyên truyền vận động các hộ còn lại cần được làm tốt hơn.

Trân Châu - Baonghean.vn