Từ ngày 20-22/2/2014 ( 21 - 23 /giêng), huyện miền núi Quỳ Châu tổ chức lễ hội Hang Bua. (Hang Bua: Tiếng Thái: Thẩm Bua - Hang Sen). Hang Bua có 3 cửa: Cửa chính, cửa phụ và cửa sau. Cửa chính có hình hoa sen nên gọi là "Booc Bua" - thuộc xã Châu Tiến huyện Quỳ Châu, Ttnh Nghệ An, cách thành phố Vinh 170 km, theo đường quốc lộ 48, về phía tây bắc. Hang Bua là một danh thắng tự nhiên, gắn liền với truyền thuyết lịch sử, phong tục tập quán, sinh hoạt văn hóa của đồng bào các dân tộc miền tây. Từ xa xưa, Hang Bua đã là nơi hò hẹn của những chàng trai cô gái Thái, huyện Quỳ Châu cũ (Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Quế Phong). Họ đến tìm bạn tình. Nhiều người yêu nhau, không lấy được nhau, chờ đến Hội Hang Bua, để tìm gặp nhau - Mỗi năm một lần hội (giống chợ Tình Khau Vai). Năm 1937, vua Bảo Đại cũng đã từng cưỡi ngựa, đến hội Hang Bua; đã từng vào hang uống rượu Cần và nghe các cô gái Thái xinh đẹp hát nhuôn, xuối.
Hang Bua nằm trên dãy núi đá vôi pha én, thuộc dãy Trường Sơn, bắc huyện Quỳ Châu, được hình thành hàng triệu năm, trong quá trình kiến tạo địa tầng. Nơi đây xưa kia trù phú.Người dân được thần núi thần sông, chở che, cuộc sống bình yên hạnh phúc.
Đến với Hang Bua, du khách sẽ biết thêm miền non nước hữu tình. Trước cửa hang là khoảng đất bằng phẳng, rộng lớn. Nơi diễn ra lễ hội. Thung lũng Chiềng Ngam, cánh đồng lúa nước là vựa thóc của Quỳ Châu. Nơi gặp gỡ của 3 con sông: Nậm Việt, Nậm Quàng, Nậm Hạt. Phù sa của 3 con sông bồi đắp cho cánh đồng lúa màu mỡ quanh năm. Dưới sông, có các loại cá ngon nổi tiếng như cá Lăng, cá Chình... Đáy sông rất nhiều sa khoáng. Một thời người dân nơi đây chỉ cần mang xẻng và dụng cụ đãi vàng, cứ 2 ngày có thể kiếm được một chỉ vàng óng ánh...
Đến với Hang Bua bạn sẽ biết thêm những huyền thoại về sự tích phí Nu Phà Hủng (thần núi) và phí Nậm Huồi Hạ (thần nước) giao tranh; chuyện tình Tạo Khủn Tinh và Nàng Ni. Dấu tích còn để lại trong Hang Bua, bằng những hình thù ký thú: Ông già thổi sáo, bộ cồng chiêng, Bồ lúa khổng lồ, giếng tiên, giường tiên, ruộng bậc thang v v,...
Hội Hang Bua gồm 2 phần: Phần lễ và phần hội.
- Phần Lễ: Tổ chức tại Đền Chiềng Ngam. Đền được xây dựng năm 1924 ở Tèn Bọ thuộc bản Na Nhàng (Bản Hồng Tiến 2), xã Châu Tiến. Đền thờ ba vị Thành Hoàng (ba anh em Xiêu Bọ, Xiêu Ké, Xiêu Luông) đã có công khai bản lập Mường, ở vùng Chiềng Ngam. Cúng thần linh tại hang; Đọc diễn văn khai mạc.
- Phần hội là các trò chơi dân gian; các cuộc thi, nội dung đậm bản sắc văn hóa dân tộc: Hội kéo co; bắn cung, bắn nỏ; nhảy sạp; khắc luống; hát giao duyên, nhuôn, xuối, lăm, khắp; ném còn, nhảy dây, thi ẩm thực. với những món ăn độc đáo của người Thái: Xôi nhiều màu, cá nướng, cánh ột, lạp, cánh Piệc, họ mọc... thi cắm trại; thi người đẹp vv... Lễ hội Hang Bua đã thu hút hàng nghìn người từ khắp bốn phương về dự hội.
Các đoàn đại biểu từ huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi; huyện Như Xuân tỉnh Thanh Hóa. Các sở ban ngành trong tỉnh. Các huyện bạn từ thành phố Vinh, Cửa Lò, Nghĩa Đàn, TX Thái Hòa, Nam Đàn, Đô Lương, Tân Kỳ, Quế Phong, Quỳ Hợp...)
Các đoàn của 12 xã và Thị Trấn trong huyện tưng bừng kéo nhau đến từ rất sớm, lo cắm trại, luyện tập, thi đấu. Ai cũng thể hiện niềm vui hớn hở, hân hoan chào đón bạn bè...
Du khách có thể mua những món quà được tạo nên bởi đôi tay khéo léo của người Thái, tặng bạn bè hoặc làm kỷ niệm: Túi thổ Cẩm, váy thêu, khăn Piêu, bộ ghế mây, ép xôi, cung tên...
Ngoài Hang Bua, Quỳ Châu còn có cả một quần thể hang, là điểm du lịch hấp dẫn của du khách. Đó là hang Thẩm Chạng (Hang Voi), trong hang rộng bằng phẳng, có con suối chảy qua. Mùa đông nước ấm, mùa hè nước mát rượi. Bên cạnh nữa là Hang Thẩm ồm (nơi nhà bác học người Đức khai quật và tìm thấy dấu vết người Việt Cổ, sống cách đây 25 vạn năm...), Hang Thẩm Nòi, Tôn Thạt... Cuối cùng là điểm đến các thác nước đẹp đổ từ trên cao xuống, trắng xóa, như những dải lụa trắng, như mái tóc nàng tiên, sẽ làm vừa lòng ai đã một lần đến với Quỳ Châu: Thác Đũa, Tạt Ngoi, Nậm Pông. Đặc biệt là Thác Xao Va huyền thoại, cách Hang Bua khoảng 10 km, để lên với mảnh đất Quế Phong trù phú.
Bài và ảnh: Hoàng Cẩm Thạch
(Đại diện báo Nguoixnghekiev)
|