(NSHN) - Tết Hàn thực được xem là một ngày lễ truyền thống của Việt Nam khi người dân khắp nơi đều làm bánh trôi, bánh chay dâng lên tổ tiên.

Khi thời tiết hết xuân chuẩn bị sang hè, vào ngày 3 tháng Ba (âm lịch) hằng năm, các gia đình đều chuẩn bị mâm bánh trôi, bánh chay dâng cúng tổ tiên. Truyền thống này đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt. 

Bánh trôi, bánh chay đều làm từ bột gạo nếp thơm. Bánh trôi nặn viên nhỏ bằng quả nhãn lồng, ngoài trắng, trong nhân đường đỏ, còn bánh chay thì nặn tròn dẹt, nhân đỗ xanh đồ chín xay nhuyễn với đường.

Bánh trôi nặn xong thả vào nồi nước sôi. Bánh chìm xuống rồi nổi lên, “ba chìm bảy nổi” thì vớt ra và ngâm trong nước lã đun sôi để nguội cho săn trở lại rồi lại vớt ra bày vào đĩa. Dùng đầu ngón tay chấm vào bát vừng trắng đã rang thơm rồi chấm lên bề mặt bánh. Làm như vậy đĩa bánh sẽ đẹp mắt hơn. Rắc thêm dừa nạo lên trên cho thơm.

Bánh chay cũng luộc tương tự như bánh trôi, sau đó vớt ra bát, mỗi bát thường để ba viên. Dùng đầu ngón tay cái, hoặc thìa nhỏ để ấn dẹt phần giữa của bánh. Công đoạn cuối là chan ngập nước chè đường quấy với bột đao hay bột sắn dây ướp hoa bưởi rồi rắc đậu xanh đã đồ chín lên trên.

Đặc biệt, với ẩm thực của người Hà Nội xưa, vào mỗi độ tháng Ba là mùa hoa bưởi, nên khi làm bánh chay cho Tết Hàn thực thì nhất định phải có hoa bưởi với bột sắn.

Một bát bánh chay “chuẩn” phải có hình thức đẹp. Hơn hết, vị ngọt của bánh phải thanh vừa đủ và thơm mùi hoa bưởi.

Ngoài màu trắng đơn thuần, tinh khiết, nhiều gia đình dâng cúng tổ tiên mâm bánh trôi, bánh chay ngũ sắc trông cũng rất hấp dẫn.

Hiện nay, trên thị trường có bán sẵn bột tươi làm bánh trôi, bánh chay được đóng gói rất tiện cho các bà nội trợ. Một kilogram bột bánh trôi ngũ sắc (5 màu) được tạo từ hoa lá, củ quả tự nhiên rất đẹp và an toàn. Màu xanh từ lá nếp, màu đỏ từ gấc, màu tím từ lá cẩm, màu vàng từ nghệ, màu trắng là gạo nếp nguyên bản.

Những năm trước, nhiều gia đình có thể mua bánh làm sẵn vì quá bận rộn, tuy nhiên năm nay, tất cả học sinh được nghỉ học ở nhà để phòng tránh dịch Covid-19 nên bố mẹ có thể bỏ ra chút thời gian cùng các con quây quần làm bánh, chắc hẳn Tết Hàn thực sẽ trở nên vui và ý nghĩa hơn.