Cổng Chùa Hang từ phía dưới chân núi

Dòng sông ngầm không bao giờ cạn

Để được mục sở thị về ngọn núi kỳ diệu này, chúng tôi tìm đến núi Chùa Hang, ở xóm Á Đồng, xã Yên Trị, huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình.

Anh Bùi Phi Diệp, Phó Chủ tịch xã Yên Trị, Trưởng Ban quản lý núi Chùa Hang đã kể tường tận cho chúng tôi nghe những câu chuyện li kỳ về ngọn núi này.

Sau gần 1 giờ leo quanh sườn núi, cuối cùng chúng tôi cũng tới được cửa hang số 12. Đây là cửa hang dễ vào nhất trong tổng số 18 cửa dẫn tới dòng sông ngầm. Từ cửa hang đi sâu vào trong là căn hầm dài hàng chục ki lô mét, men theo đó hơn 2 ki lô mét nữa, anh Diệp bắt đầu đưa chúng tôi đi vào một ngách nhỏ, nói là ngách cho sang chứ thực chất nó chỉ nhỏ đến mức đủ lọt một người chui vào, chui ra.

Hiện ra trước mắt tôi lúc này là một hồ nước xanh ngắt, trong veo, đang bốc hơi với hàng nghìn nhũ thạch hoa đá ở trên nóc hang. Không giống như những con sông hay hồ khác, mặt nước trong này phẳng lặng như gương và có gì đó rất đặc biệt. Theo quan sát thì dòng nước dài đến hàng chục ki lô mét, kèm theo hơi khói bốc lên, khiến người ta có cảm giác như đang rơi vào cõi “bồng lai tiên cảnh”.

Anh Diệp cho biết: “Dòng sông này không biết có tự bao giờ, chỉ biết từ xa xưa, khi người dân quanh đây còn sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp, năm đó trời nắng nóng, hạn hán không có nước tưới cây. Người dân đi làm đồng về thấy có dòng nước từ trong núi chảy ra liền múc để tưới cây. Sau đó, bà con nông dân được một mùa bội thu. Kể từ khi ấy, mọi người ai ai cũng đến dòng suối mát trong này để tắm, giặt, sinh hoạt, nhiều người còn lấy nước về để pha trà, nấu cơm... xem đó như nguồn nước trời ban, như lộc thánh từ ngọn núi đem đến.

Đây là ngọn núi nằm độc lập, bốn bề đều là nhà dân. Điều khiến chúng tôi ai nấy đều ngạc nhiên là vì sao bao lâu nay dòng sông này vẫn tràn đầy sự sống, cứ mãi chảy mà không bao giờ cạn.

Dòng sông ngầm chảy mãi không bao giờ cạn.

Anh Diệp nói, dòng nước trong lòng núi xuất hiện từ khá lâu, thế nhưng chưa bao giờ cạn, mùa mưa thì nước dâng lên cao, mùa hạn thì vẫn đầy nước. Lúc nào nước từ trong hang cũng chảy ra không ngừng. Không chỉ thế, dưới lòng sông ngầm còn có rất nhiều cá, nhưng không ai dám bắt để ăn, vì sợ động vào thánh thần sẽ bị trừng trị, người dân sẽ mất đi nguồn nước tưới cây và sinh hoạt. Thời gian cứ thế trôi đi, lời đồn thổi của người dân càng khiến dòng sông ngầm trở nên bí ẩn.

Trước đây, thực dân Pháp dự định biến khu vực này thành vịnh Hạ Long trên cạn. Tuy nhiên, ý định này không thể thực hiện được, anh Diệp cho biết thêm.

Bàn cờ đá cổ và vết tích của nền văn hóa Hòa Bình

Vốn dĩ chùa có tên gọi là Chùa Hang vì nó gắn với câu chuyện về một vị quan thời bấy giờ. Theo lời kể, ngày xưa, một vị quan ở vùng đất này vì bị kiện nên đã đưa quân xuống phủ Nho Quan để kiện lại. Trên đường đi, vị quan này đã lên trên núi nghỉ ngơi. Sáng hôm sau thức dậy, vị quan thấy trong người khỏe mạnh lạ thường. Thấy thế, ông khấn rằng nếu đến phủ Nho Quan mà thắng kiện thì lúc trở về sẽ tạ ơn. Như lời khấn cầu, vị quan đã thắng kiện. Lúc về, ông đã sai quân mua đồ đến dâng lễ và nói cho người dân biết nơi này rất thiêng nên đã lập một ngôi chùa, lấy tên là Chùa Hang".

Bức tường ốc là những vết tích từ nền văn hóa Hòa Bình

Từ đó cho đến nay, hằng ngày có rất nhiều người dân từ khắp nơi về đây cầu khấn. Cứ vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch hằng năm, người dân lại tổ chức lễ hội để truyền tụng lại cho con cháu về các tích của núi và Chùa Hang.

Phía trước cửa chùa là một bàn thờ bằng đá, rộng khoảng 1m, dài 1,2m. Anh Diệp nói, không biết chiếc bàn cờ bằng đá này có tự bao giờ, chỉ biết các vua quan thời phong kiến ngày xưa thường ghé qua đây để cùng nhau chơi cờ, bàn chuyện thế sự.

Bàn cờ đá cổ

Nguyên sơ trên vách núi là một tấm bia khắc những dòng chữ Hán, bàn thờ bằng đá được chạm khắc tinh xảo. Những dòng chữ khắc trên vách núi chính là những lời ngợi ca của các vua quan về vẻ đẹp hoang sơ ở nơi đây.

Chỉ tay về phía bức tường đất với nhiều vỏ ốc, sò..., anh Diệp cho biết: Đây chính là những vết tích về nền văn hóa Hòa Bình. Bức tường cao khoảng 5m, dày và xếp thành từng lớp ốc xen lẫn đất đá.

"Lúc bấy giờ, người xưa đã sống trên núi này và vào trong hang bắt ốc, sò để ăn. Qua nhiều năm tháng, lớp này chồng lên lớp khác đã tạo nên những bức tường dày với nhiều vỏ ốc, vỏ sò. Đã có rất nhiều nhà khảo cổ học về đây nghiên cứu và kết luận đây là những vết tích từ nền văn hóa Hòa Bình để lại”, anh Diệp nói thêm.

Đường hầm – nơi cất giữ vũ khí và là kho bạc Nhà nước trong thời chiến

Không những thế, tại khu di tích núi Chùa Hang còn xuất hiện đường hầm dài hàng chục ki lô mét. Đây là đường hầm dùng để cất giữ vũ khí vào những năm kháng chiến. Khi đó, vũ khí được đưa về và chất lên thành hai dãy chạy thẳng với đường hầm. Tất cả số vũ khí đều được cất giữ để chuyển đến chiến trường ở Camphuchia, đường 9 Nam Lào và chiến trường miền Nam.

Đến năm 1978, người ta mới chuyển hết số vũ khí đi. Mãi sau này, đường hầm mới được dùng để làm kho bạc Nhà nước.

“Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có tài liệu chính xác nói về kho bạc Nhà nước trong lòng núi. Hiện chúng tôi đang cố gắng thu thập tài liệu và tiến hành tu bổ khu đường hầm thành di tích cách mạng, anh Diệp chia sẻ.