Được mệnh danh là con đèo hùng vĩ bậc nhất ở miền Bắc với chiều dài gần 50 km nối liền hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu, đèo Ô Quy Hồ nằm trên độ cao 2.000 m, uốn lượn quanh co qua những vách núi cao ngút trời và vực sâu thăm thẳm.

Ô Quy Hồ dài gần 50 km, nối từ Lào Cai sang Lai Châu theo quốc lộ 4D.

Ai từng lên tới đất Lào Cai chắc đều muốn một lần muốn được chinh phục đỉnh đèo huyền thoại của vùng núi phía Bắc này. Đèo bắt đầu từ Sa Pa với một phần ba đèo nằm phía Lào Cai, hai phần ba còn lại thuộc đất Lai Châu, kết thúc tại ngã ba Tam Đường.

Đèo Ô Quy Hồ có nhiều cái tên: Hoàng Liên Sơn vì con đèo chạy vượt qua dãy Hoàng Liên hùng vĩ; đèo Mây vì độ cao quanh năm mây mù che phủ, ngay cả trong những ngày hè. Tên đèo Ô Quy Hồ hôm nay được đặt theo tiếng kêu ô quy hồ tha thiết của loài chim cùng tên, gắn với huyền thoại về câu chuyện tình yêu lãng mạn nhưng đầy trắc trở của một đôi trai gái.

Đèo Ô Quy Hồ chạy dài quanh dãy núi Hoàng Liên, nơi có đỉnh cao nhất Đông Dương là Fanxiphan. Con đèo trước kia khi chưa làm đầy hiểm trở, sát bên vực thẳm với hiểm họa khôn lường từ vực và sạt lở đất khiến ít người dám qua lại. Con đèo mang trong mình nhiều câu chuyện truyền miệng khiến người đi qua rùng mình. Nổi bật nhất là chuyện về thần hổ, về những con hổ già tinh đời, thường rình rập đâu đó ở trên đèo để bắt người.

Hoa bách hợp nở thơm lừng con đèo huyền thoại.

Đứng từ ngay cua ngoặt đầu tiên lên đèo, thấy được toàn bộ chiều dài uốn lượn đến tận chân trời. Đèo hôm nay đã được trải nhựa, đường đi qua công viên Hàm Rồng, thác Bạc, Trạm Tôn, đều là những điểm du lịch nổi tiếng của tỉnh Lào Cai. Đứng trên cao nhìn xuống, khung cảnh thật ngoạn mục. Những vạt núi xanh trùng trùng điệp điệp ôm lấy những thung lũng sâu cùng biển mây dệt nên bức tranh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ. Vào buổi chiều tà, hoàng hôn nhuộm đỏ bao trùm không gian huyễn hoặc. Đêm vượt Ô Quy Hồ mang đến cảm giác liêu trai bởi tiếng gió hút từ những khe núi cùng ánh trăng bàng bạc cheo leo.

Cảnh sắc hùng vĩ dưới chân đèo.

Vượt qua đỉnh đèo trong mây mù, thấy rõ rệt sự khác biệt lớn nhất là nhiệt độ giữa hai vùng. Trong khi phía Lai Châu thời tiết mát mẻ, khô hanh thì vừa chuyển sang phía bên kia sườn đất Lào Cai sẽ nhận được ngay những cơn gió lạnh với cái rét cắt da cắt thịt.

Cánh chạy xe máy lần nào lên cũng ghé lại đỉnh đèo ăn chút gì đó lót dạ. Đa phần là đồ nướng thơm phức với hạt dẻ, thịt xiên, trứng nướng hay cơm lam chấm muối vừng. Xuýt xoa đôi bàn tay bên bếp lửa hồng, nụ cười bạn bè làm cái lạnh tan biến. Bất chợt cơn gió đem mây mù toả khắp vùng thung lũng khiến con đường ẩn hiện trong mây tuyệt đẹp.

Ấm lòng với món nướng nơi đỉnh đèo.