Sông Chày được bắt nguồn từ dãy núi đá vôi trùng điệp trong khu vực núi đá vôi cổ ở Phong Nha - Kẻ Bàng, có chiều dài khoảng 10km. Hành trình khám phá tour du lịch sông Chày - hang Tối thường được bắt đầu từ bến tàu tại trạm kiểm lâm Trộ Mơng (xã Phúc Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình).

Hang Tối vừa là hang nước, vừa là hang khô với tổng chiều dài 5.258m, cao 80m

Chèo thuyền đi trên sông Chày, người ta như có cảm giác lướt trên một dải lụa êm đềm. Trải dài hai bên bờ sông Chày là những cánh đồng ngô và những tán cây cổ thụ soi mình xuống dòng nước. Thỉnh thoảng lại bắt gặp vài tảng đá vôi do nước chảy xiết từ ngàn xưa đã kiến tạo nên những hình thù khác nhau trông rất lạ mắt. Nước sông Chày có màu xanh kỳ lạ, mà theo một số nhà nghiên cứu giải thích đây là hiện tượng do núi đá vôi bị bào mòn, canxi hòa tan từ hàng triệu năm nay đã kiến tạo nên dòng nước xanh bất tận. Trước mắt khách du lịch giống như đang hiện ra một bức tranh thủy mặc nên thơ được thiên nhiên ưu ái ban tặng.
 
Sau khi chèo thuyền khám phá sông Chày trong cái nắng chói chang ngày hè, du khách sẽ cảm thấy có sự thay đổi về nhiệt độ khi thuyền vào gần đến cửa hang Tối. Hang Tối là một nhánh thuộc hệ thống hang động Phong Nha, được các nhà thám hiểm của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh khảo sát vào các năm 1990 và 1992. Cũng giống nhiều hang động ở khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng, hang Tối vừa là hang nước, vừa là hang khô với tổng chiều dài 5.258m, cao 80m.

Bên trong hang Tối là cảnh sắc nguyên sơ với hàng ngàn cột nhũ đá có hình thù đa dạng và đặc sắc. Thạch nhũ trong hang không kỳ vĩ, tráng lệ nhưng những lớp nhũ vàng chảy dài từ trên trần tới gần chân động tạo nên sự liên tưởng đến dòng suối vàng từ trên cao đổ xuống. Thạch nhũ hang Tối được xem là mẫu chuẩn của dạng thạch nhũ hóa thạch từ xa xưa, giúp các nhà khoa học biết được khối núi đá vôi Phong Nha- Kẻ Bàng có nguốn gốc từ đại dương cổ đại.

Do nằm ngay bên sông, độ ẩm cao nên thỉnh thoảng trên các khối thạch nhũ ở trong hang mọc những cây dương xỉ nhỏ. Đây được xem là hiện tượng mới mẻ và khác lạ ở hang Tối so với những hang động khác. Ngoài ra, hang Tối còn là nơi trú ẩn của nhiều loài động vật như dơi, chim én, voọc… Đặc biệt, năm 1995, nhà khoa học người Nga L.Deharveng đã phát hiện ra ở đây một loài cua mới và đặt tên khoa học là nemoron nomas. Mẫu vật về loài cua này hiện đang được lưu giữ tại Bảo tàng Động vật của Đại học Quốc gia Singapore.

Sau gần bốn tiếng đồng hồ tham quan, tour du lịch sông Chày - hang Tối không chỉ giúp du khách có những phút giây thư giãn thoải mái mà còn đem lại cho những ai ưa khám phá một kho tàng kiến thức bổ ích về địa chất và sự đa dạng sinh học ở Việt Nam.

(BAVN)