Hòn Sơn là xã Lại Sơn thuộc huyện đảo Kiên Hải (tỉnh Kiên Giang) chỉ có khoảng 11,7km2 nhưng có rừng núi, biển cả rất đẹp. Là điểm đến hoang dã hấp dẫn để du khách khám phá và nghỉ dưỡng. Vào những ngày cuối tuần, du khách khắp nơi đến tham quan khám phá Hòn Sơn.

Hòn Sơn còn có tên gọi khác là Hòn Rái hay Hòn Sơn Rái. Theo truyền thuyết, tên gọi Hòn Rái là xưa kia nơi đây có nhiều rái cá sinh sống. Một truyền thuyết khác cho rằng có tên Hòn Rái do xa xưa Hòn Sơn có nhiều cây dầu rái, loại cây cho nhựa để trét thuyền và quét lên vỏ thuyền chống nước biển ăn mòn. Còn ngày nay, được gọi là Hòn Sơn vì nơi đây là hòn đảo giữa biển khơi với 7 đỉnh núi trên đó.

Hòn Sơn cách TP Rạch Giá khoảng 65km về phía Tây, đi tàu cao tốc khoảng 1 giờ 30 phút. Đây là điểm du lịch mới và hấp dẫn của tỉnh Kiên Giang. Mặc dù Hòn Sơn từ lâu là một thắng cảnh đẹp, sơn hải hữu tình nhưng do đảo xa xôi không có điện nên một thời gian dài không phát triển.

Mãi đến tháng 9 năm 2015, Tổng Công ty Điện lực miền Nam chính thức khởi công Dự án cấp điện lưới quốc gia cho xã đảo Lại Sơn. Đến tháng 11-2016, Công ty Điện lực Kiên Giang đã chính thức đóng điện hoàn thành Dự án cấp điện lưới quốc gia cho xã đảo Lại Sơn.

Từ đó, Hòn Sơn nhanh chóng thay da đổi thịt. Người dân Hòn Sơn đầu tư khách sạn, nhà nghỉ, quán ăn… phục vụ du khách. Các hãng tàu cao tốc như Super Dong, Ngọc Thành, Express… đua nhau vận chuyển phục vụ du khách đến Hòn Sơn.

Bây giờ, du khách dễ dàng đến Hòn Sơn khám phá vùng 7 núi huyền bí trên đảo hay chạy quanh cung đường dọc biển rất đẹp để thưởng ngoạn nắng gió biển…Thiên nhiên Hòn Sơn vẫn còn nét hoang sơ của núi rừng và biển cả. Người dân Hòn Sơn thật tình và mến khách.

Hòn Sơn có cung đường biển quanh đảo uốn lượn rất đẹp để du khách khám phá. Không ít du khách thích thú đến Bãi Xếp để khám phá cây dừa nằm. Nơi đây, có vườn dừa rất đẹp nhô ra biển. Đặc biệt, có một cây dừa nắm tựa vào tảng đá to vươn ra biển trông rất đẹp. Du khách thích thú được ngồi, nằm trên cây dừa nằm để chụp những bức ảnh lưu niệm. Đây cũng là ấn tượng Hòn Sơn.

Du khách đến Hòn Sơn bằng tàu cao tốc với giá 140.000 đồng/lượt ( Rạch Giá-Hòn Sơn), giá nhà nghỉ 200-250.000 đồng/phòng/giường đôi, khách sạn 300-350.000 đồng/phòng/giường đôi. Du khách muốn khám phá núi rừng, biển Hòn Sơn thì thuê mướn xe gắn máy hoặc xe điện. Ở đây, có rất nhiều xe gắn máy cho thuê, với giá 200.000 đồng/2 ngày, bao cả xăng.

Vì phương tiện di chuyển ở Hòn  Sơn chính yếu là xe gắn máy. Điều ngạc nhiên của du khách lần đầu đến Hòn Sơn là khi thuê xe gắn máy đều được chủ dặn kỹ là đậu xe nơi đâu đều không khóa lại (xe không bao giờ mất) nhớ lấy chìa khóa và cài nón bảo hiểm khóa lại ( có thể trộm lấy nón bảo hiểm, lấy chìa khóa) chứ không lấy xe. Ở trên đảo 2 ngày, nhiều xe gắn máy xuôi ngược trên đảo nhưng chưa bao giờ gặp cảnh sát giao thông.

Cư dân trên đảo Hòn Sơn chưa đầy 10.000 người, sinh sống lâu đời bằng nghề khai thác thủy sản, sản xuất nước mắm, dịch vụ mua bán và chế biến hải sản. Nghề sản xuất nước mắm ở đảo rất nổi tiếng, với tên gọi chung là “nước mắm hòn” như đã từng ngợi ca "Gặp cơm Ba Thắc thơm ngon. Chan nước mắm Hòn ăn chẳng muốn thôi.”

Hiện nay, Hòn Sơn có 4 làng chài (bãi Thiên Tuế, Bãi Nhà (trung tâm hành chính của đảo), Bãi Bấc, Bãi Giếng). Du khách có thể tham quan 4 làng chài và thưởng thức hải sản rất ngon. Ngư dân Hòn Sơn thường đi đánh bắt cá, tôm, mực… từ chiều hôm trước. Đến khoảng 8-9 giờ sáng hôm sau, tàu cặp bến mang cá, tôm, mực về…

Du khách muốn trải nghiệm gỡ lưới bắt cá, bắt mực, ghẹ… thì cùng ngư dân thực hiện. Về ẩm thực Hòn Sơn, du khách cần ăn hải sản Hòn Sơn, ngư dân sẵn lòng luộc, hấp, nướng,…phục vụ. Hải sản nơi đây tươi ngon nhưng giá cả phải chăng so với các miền biển khác (ghẹ 250-300.000 đồng/kg, mực nang 160-180.000 đồng/kg, cá mú 200-250.000 đồng/kg, mực ống 180-200.000 đồng/kg, cá bóp 160-180.000 đồng/kg, tôm 200-250.000 đồng/kg…).

Du khách muốn trải nghiệm câu cá, câu mực, lặn ngắm san hô… có sẵn dịch vụ du thuyền đưa ra biển khơi với giá 100.000 đồng/khách.

Cách Bãi Xếp không xa là Bãi Bàng là bãi tắm đẹp nhất Hòn Sơn. Bãi Bàng biển xanh ngát, cát trắng, nắng quanh năm, du khách sẽ thích thú ngâm mình, lặn biển… Chiều xuống, du khách đến Bãi Bàng tắm biển đông đúc.

Khi trải nghiệm biển thỏa thích thì du khách có thể chinh phục đỉnh Ma Thiên Lãnh. Đây là ngọn núi cao nhất trong 7 ngọn núi ở Hòn Sơn. Ma Thiên Lãnh cao 450 mét so với mặt nước biển nhưng từ chân núi lên đến đỉnh phải hơn 3km, đường đi rất hiểm trở, leo dốc và đi qua các khe núi, mất khoảng 2 giờ mới đến đỉnh.

Nhiều du khách trẻ rất thích thú được khám phá chinh phục Ma Thiên Lãnh. Dù gian nan leo trèo vượt qua núi cao nhưng nhiều du khách cho rằng “không uổng công”. Bởi theo các du khách trẻ được đến tận Ma Thiên Lãnh như là một chiến công chinh phục đỉnh núi cao nhất Hòn Sơn, nơi đó như “bồng lai tiên cảnh”, mây trời hòa quyện vào núi rừng. Từ Ma Thiên Lãnh ngắm trời biển nước Hòn Sơn tuyệt đẹp khó có nơi nào sánh bằng.

Hòn Sơn đang là điểm đến khám phá hấp dẫn bởi vẻ đẹp hoang sơ của núi rừng và biển cả. Có trang du lịch cho rằng “Hòn Sơn-điểm đến nhất định phải tới một lần trong đời”. Giờ đây, du lịch Hòn Sơn đã trở thành điểm du lịch nổi tiếng, du khách chỉ cần vào “Du lịch Hòn Sơn” trên Google sẽ có nhiều thông tin và hình ảnh thú vị. Du khách đến Hòn Sơn sẽ cảm nhận được nhiều ấn tượng khó quên mà thiên nhiên đã ban tặng cho chúng ta.