Việt Nam trải dài - 1.650 km từ Bắc vào Nam - nhưng nơi hẹp nhất có bề ngang chưa đầy 50km. Việt Nam sở hữu vẻ đẹp kiến trúc lẫn cảnh quan tuyệt vời, mà cảm nhận hay ho nhất là từ cửa sổ của tàu Thống nhất - hết núi non ở miền Bắc, lại tới hàng dặm biển vàng ở miền Trung, rồi đến đồng bằng sông Cửu Long trù phú ở miền Nam.

Du lịch Việt Nam bằng tàu hỏa là cách hoàn hảo để cảm nhận cảnh sắc, mùi vị và thanh âm của đất nước trên một hành trình "du lịch chậm".

Mạng lưới hỏa xa của Việt Nam gần như bao trọn hành trình, và con tàu - di chuyển giữa thủ đô Hà Nội ở phía Bắc với trung tâm kinh tế thành phố Hồ Chí Minh ở phía Nam - được gọi là tàu Tốc hành Thống nhất bởi nó nối liền hai nửa đất nước vốn bị chia cắt trước năm 1975.

Để đi một chặng liên tục giữa hai thành phố lớn mất 31 tiếng đồng hồ nhưng hành trình bằng tàu hỏa vẫn là một cách tuyệt diệu để hiểu về quy mô, về cảnh quan luôn biến đổi và về sự đa dạng văn hóa của Việt Nam; may thay, hành trình này có thể được chia thành cách chặng ngắn hơn.

Đây không chỉ là một cách tiết kiệm để di chuyển mà còn là một trải nghiệm có lợi cho môi trường và thú vị. Nhiều điểm đến hàng đầu của Việt Nam nằm trong phạm vi di chuyển dễ dàng từ các ga dọc hành trình.

Từ Nam...

Thành phố Hồ Chí Minh là điểm lý tưởng để bắt đầu chuyến đi. Kiến trúc còn lại từ thời Pháp thuộc, những bảo tàng về các cuộc xung đột từ thế kỷ trước và những công viên rộng rãi đối lập với nhà cao tầng, cùng nhiều công trình xây dựng đang nhanh chóng định hình lại quang cảnh tổng thể của thành phố.

Đoàn tàu rời đi từ ga Sài Gòn đông đúc, nơi sảnh đợi ồn ào với hàng trăm người đang mua vé giờ chót, xếp sắp đồ đạc và tạm biệt những người thân yêu.

Những chuyến tàu đường dài có nhiều lựa chọn - từ ghế gỗ, giường nằm khoang 4 hoặc khoang 6 cho tới số lượng ít khoang 2 giường VIP - đem lại một trải nghiệm thú vị, gần gũi hơn máy bay.

Tuy nhiên, đây là một lựa chọn có phần ồn ào hơn - bởi sự kết hợp của tiếng đoàn tàu di chuyển trên những đường ray cũ kỹ, tiếng rao hàng của những người bán đồ ăn và tiếng trẻ con chơi đùa. Nên mang theo tai nghe hoặc nút tai để dễ ngủ hơn.

Khi con tàu rời xa thành phố Hồ Chí Minh, vẻ đẹp của làng quê Việt Nam sẽ sớm hiện ra từ cửa sổ - những chiếc nón lá nhấp nhô trên đầu những người nông dân đang làm việc đồng áng, những con trâu và cả nhà thờ dòng họ.

Tháp Po Klong Garai hiện ra ở cửa sổ bên trái báo hiệu tàu sắp vào ga Tháp Chàm sau gần 7 giờ đồng hồ di chuyển. Chỉ một cuốc đi bộ ngắn từ nhà ga là tới cụm tháp có từ thế kỷ 13, di tích của vương quốc Chăm Pa từng có thời hùng mạnh.

Xuôi về phía Bắc, bạn có thể dừng chân để trải nghiệm những bãi biển được ưa thích của Nha Trang, vốn được coi là một trong những vùng biển đẹp nhất Việt Nam. Lặn ống thở và lặn có bình dưỡng khí giữa những rạn san hô ở vịnh Nha Trang là cách dễ dàng để tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên của đất nước. Ngoài ra còn nhiều đền chùa, suối thác để khám phá.

Phía Bắc Nha Trang, đường ray tàu hỏa ôm trọn bờ biển và cảnh quan từ cửa sổ toa tàu trở nên đa dạng hơn. Những mảng đá vôi lộ ra từ những cánh đồng, những đỉnh núi lởm chởm phác họa phần lớn biên giới phía Tây với Lào và Campuchia của Việt Nam, cùng hình ảnh của đồng lúa và làng mạc liên tục lướt qua.

Huế, gần như ở giữa đất nước, cũng là một nơi đáng dừng chân. Từng là cố đô của Việt Nam, thành phố này nổi tiếng với kiến trúc thời Nhà Nguyễn. 

Kinh thành từng bao quát Huế nhưng những cuộc chiến tranh phá hoại trong suốt giai đoạn chống Pháp và chống Mỹ đã khiến nơi này bị tổn hại nặng nề, chỉ một phần còn lại tới ngày nay; dù vậy đây vẫn là một nơi đáng chiêm ngưỡng, cũng như nhiều lăng mộ hoàng gia nằm rải rác và vẻ đẹp của chùa Thiên Mụ, có lẽ là công trình Phật giáo nổi tiếng nhất đất nước.

... ra Bắc

Từ Huế đi lên phía Bắc, những hàng cọ bắt đầu được thay bằng cây cối. Giờ chúng ta đã hoàn toàn nằm ở phía Bắc của vĩ tuyến quân sự, nơi từng chia cắt đất nước trong cuộc chiến tranh những năm 1960, 1970.

Hãy xuống ga Đồng Hới để tới thăm rừng quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, nơi có rất nhiều hang động, bao gồm cả hang động lớn nhất và to thứ ba thế giới. Động Phong Nha là một trong những nơi dễ tới nhất trong khu vực, chỉ cần đi thuyền xuôi bờ sông Son.

Hà Nội là ga cuối của tàu Tốc hành Thống nhất. Những con đường hai bên trồng cây và kiến trúc Pháp thể hiện một diện mạo tương phản với thành phố Hồ Chí Minh năng động, kể cả khi lưu lượng giao thông tương đồng.

Đây là nơi có nhiều bảo tàng và công viên tuyệt vời, trong đó có Bảo tàng Hồ Chí Minh, nằm giữa một khu vực cây cối xanh mát trong quần thể Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tới đó bạn vừa có cơ hội ngắm nhìn thiên nhiên, lại được tiếp cận văn hóa. Hãy lưu lại một chút để thử món cà phê trứng nổi tiếng hoặc đi dạo quanh hồ trong khi cân nhắc điểm đến tiếp theo.

Hà Nội có liên kết tuyệt vời để di chuyển xa hơn. Mặc dù có thể tới Vịnh Hạ Long bằng tàu hỏa, hoặc đi về phía Đông Bắc để tới Trung Quốc, nhưng thay vào đó, hãy thử bắt tàu lên Lào Cai, rồi ngồi ô tô lên Sapa. Đỉnh Fansipan ở độ cao 3.100m, đỉnh núi cao nhất Việt Nam (từng được gọi là "nóc nhà Đông Dương") nằm sừng sững phía trên thị trấn.

Dạo bộ và leo núi ở khu vực này, bạn có cơ hội được chiêm ngưỡng núi non, ruộng bậc thang và tìm hiểu về cuộc sống của nhiều dân tộc thiểu số. Từ Sapa có ô tô tới Trung Quốc hoặc Lào, tạo điều kiện cho những hành trình khắp Đông Nam Á.

Tàu Tốc hành Thống nhất là hành trình tàu hỏa nổi tiếng nhất Đông Nam Á và di chuyển bằng tàu - dù là nhiều chặng hay liền 2 ngày dài hơi - thì đều đem lại trải nghiệm về một Việt Nam với những cảnh quan mà di chuyển bằng máy bay không bao giờ có được.