Bánh căn là món ăn đặc sản của người dân vùng duyên hải Nam Trung Bộ. Bánh được làm từ gạo tẻ, nướng trên khuôn đất, bằng than củi.

Không ai biết bánh căn có từ bao giờ, nhưng xuất xứ ở Ninh Thuận, là một món ăn của đồng bào dân tộc Chăm. Theo thời gian, món bánh này được giao thoa, lan tỏa rộng khắp vùng duyên hải Nam Trung Bộ và có chỗ đứng kiêu hãnh trong lòng mọi người. Thành phố Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) nằm trong số đó. Vốn dĩ thành phố Nha Trang giáp với tỉnh Ninh Thuận, nên việc tiếp nhận món bánh căn là điều cũng dễ hiểu. Lâu dần, bánh căn đã được sáng tạo thêm nhiều “tiểu tiết” mới, làm cho hương vị của bánh càng thêm phong phú.

Tại "vương quốc biển" Nha Trang, tới bất cứ khu ăn uống nào du khách cũng có thể bắt gặp cửa hàng bán bánh căn. Có khi chỉ là một quán nhỏ ven đường, vài ba cái bàn và chục cái ghế nhựa, nhưng đủ làm du khách mê mẩn. Bởi chỉ cần đi ngang qua thôi, ai sành ăn vặt đã bị mùi hương của bánh níu chân. Đặc biệt với giá chỉ từ 3-7 ngàn đồng một cái thôi (tùy theo nhân), du khách sẽ được thưởng thức món bánh rất thơm ngon, đặc biệt.

Một lần đến Nha Trang, cũng vì say mê món bánh này mà tôi đã "tầm sư học đạo", xin học hỏi. Cô chủ quán, với nét thuần khiết của người Nha Trang đã sẵn sàng chỉ cho tôi cách chế biến, thay vì “giấu nghề”. Để làm được bánh căn thì trước tiên phải ngâm gạo tẻ (gạo cũ càng ngon vì có độ xốp, giòn, thơm) trộn với ít cơm nguội, để khoảng 6 giờ, rồi mang đi xay thành bột. Để cho bánh ngon, bột cần pha thêm ít nước lạnh cho sền sệt cùng một ít dầu lạc hoặc mỡ heo cho ngậy. Tiếp đến là làm nước chấm; xắt hành lá cho nhuyễn rồi đem phi lên cho thơm, nhưng nhớ đừng vàng quá. Cũng với nồi phi hành ấy, cho cà chua băm nhuyễn vào xào cho thấm. Sau đó thì đổ khoảng nửa lít nước sôi vào đun. Khi nước đã sôi đều thì nêm nếm đường, bột ngọt, mắm cho vừa khẩu vị rồi tắt bếp. Ngoài ra, nếu làm bằng dầu hẹ cũng tương tự như phi hành, nhưng cần cho chút tỏi băm nhuyễn vào để dậy mùi thơm.

Khi đã có đầy đủ nguyên liệu thì bắt đầu làm bánh. Cần chuẩn bị một bộ khuôn nướng bằng đất nung với các lỗ tròn và nắp đậy. Đặt khuôn lên bếp than rực hồng cho đủ nhiệt, xoa chút dầu mỡ cho bánh không dính rồi đổ bột vào khuôn. Các công đoạn này tuy làm không khó, nhưng cần chút tỉ mẩn, bột láng sao cho không dày cũng không mỏng để bánh vàng đều. Khi bột vừa nằm trọn trong khuôn thì cho nhân bánh vào, có thể là thịt, hải sản, trứng… tùy thích. Sau đó đậy nắp chờ chín. Khi bánh chín, cạy ra đĩa và thoa dầu hẹ lên.

Món này khi ăn rắc đậu phộng cùng với ớt tươi xay, nước chấm, bỏ thêm xíu mại để tăng hương vị. Ngoài ra có thể dùng với nước cá kho (cá nục, cá ngừ) hoặc mắm nêm. Không như những món ăn mặn khác kèm với rau sống, món này dùng với xoài xanh bào sợi, hành tây, dưa leo băm sợi.

Giữa làn gió mát bên bờ biển của biển Nha Trang, cùng bè bạn, người thân thưởng thức món bánh căn với ly nước rau diếp cá thì còn gì thú vị bằng!

(Dân Việt)