Buổi hội thảo đã thu hút được đông đảo gần 100 người ham tìm hiểu văn hóa và hội họa Việt Nam tại Paris đến dự. Ông Nguyễn Thái Sơn, Chủ tịch hội (IFP) cùng ông Nguyễn Thanh Vượng, Giám đốc Trung tâm Văn hóa Việt Nam Paris mở đầu khai mạc.

Lần đầu tiên tại Paris đã tổ chức một buổi hội thảo về hội họa đương đại Việt Nam mang tính chất quốc tế với sự tham gia của một số họa sĩ, nhà nghiên cứu từ một số nước. Cựu tham tán văn hóa Pháp Patrice Jorland, đồng thời là nhà sưu tập tranh quý của Việt Nam đã trình bày khái luận về nghệ thuật hội họa Việt Nam. Bà Michèle Carasco, con gái của cố họa sĩ Nguyễn Hoài Nam đã giới thiệu về tranh của các họa sĩ xuất thân từ những người nông dân Việt đại đa số bị sang lao động trong đại chiến thế giới thứ 2 tại Pháp (1939-1940). Ngoài họa sĩ Lê Bá Đảng, lần đầu tiên khách tham dự được biết thêm đến những họa sĩ khác như Nguyễn Hoài Nam, những con người ra đi từ làng quê Việt nghèo, qua Pháp sống khốn khổ, đã trút nỗi nhớ quê hương trong những bức tranh mang hình ảnh Việt Nam đầy xúc cảm.

Hai họa sĩ Nguyễn Xuân Hoàng và Lê Anh Hoài đã làm ngạc nhiên người nghe khi giới thiệu về xu hướng nghệ thuật đương đại ở Việt Nam, và một số vấn đề trở ngại khi làm nghệ thuật thị giác khi người xem ở Việt Nam chưa hiểu hết được giá trị nghệ thuật này. Nghệ thuật sắp đặt tưởng đơn giản nhưng đều có ý nghĩa và đòi hỏi sự sáng tạo và mạnh dạn của nghệ sĩ. Tuy không được trực tiếp xem tác phẩm, nhưng qua màn hình người xem đã thán phục bất ngờ sự sáng tạo, sự công phu của họa sĩ trẻ Nguyễn Xuân Hoàng với tác phẩm “Kén” (2004- do viện Goethe tổ chức) và “Nhà kén” (triển lãm tạo hình quốc gia 2007) khi thấy hàng triệu con tằm nở chuyển động cùng một khoảng thời gian và bay rào rào ra khỏi kén. Kén vàng óng ánh nhúc nhích sinh sôi, hấp dẫn và ngập tràn sự sống. Sự lúc nhúc tưởng đồng bộ nhưng quá lộn xộn bất ngờ đó chính là xã hội ngày nay, đẹp hay không tùy thẩm định của mỗi cá nhân. Nếu biết trân trọng và yêu quý thì cái gì cũng thành nghệ thuật và đều có giá trị đẹp riêng của nó.

Họa sĩ Công Quốc Hà, Giám đốc Nhà nghệ thuật Hà Nội tại Thụy Điển tuy không đến tham dự được, nhưng đã gửi bài kết hợp với nhà nghiên cứu văn hóa Trần Thu Dung, người sáng kiến tổ chức triển lãm “Dằn vặt” để nói về quá trình phát triển các phòng tranh tư ở Việt Nam, những khó khăn khi in tác phẩm có liên quan đến hội họa và vấn đề đưa nghệ thuật hội họa Việt Nam ra thế giới trong thời kỳ mở cửa. Theo họa sĩ Công Quốc Hà, “thời đại đã cởi mở và đòi hỏi thử thách lớn đối với người làm văn hóa nghệ thuật nói chung và hội họa nói riêng”. Đam mê, thuyết phục và quyết tâm đấu tranh để đạt được kết quả đó là lời khuyên của hai tác giả.

Họa sĩ, nhà báo Pháp Dominique de Miscault đã nói lên những cảm nhận khi triển lãm tranh của chính tác giả ở Việt Nam. Việc trao đổi văn hóa, hội họa giữa hai nước là cần thiết. Ông Nguyễn Thái Sơn đọc tham luận của một số họa sĩ vắng mặt không đến được. Họa sĩ Đỗ Phấn khá quen biết trong làng hội họa Việt Nam đã gửi bài tới hội thảo (do Bs. Nguyễn Đình Phúc dịch ra tiếng Pháp). Theo Đỗ Phấn, “đời sống mỹ thuật của Việt Nam vài năm gần đây có phần bình lặng. Thị trường tranh hội họa gần như không nhiều lắm những hoạt động. Một phần nguyên nhân chính là từ họa sĩ. Những lối mòn nhan nhản trên thị trường tranh khiến người xem đã có phần chán nản. Triển lãm này của các họa sĩ có lẽ là những chuyển động hiếm hoi góp phần lôi kéo lại khán giả của hội họa”.

Trong buổi hội thảo, đại diện hoàng tộc Lào được mời đến giới thiệu đôi nét về chút nghệ thuật điêu khắc cổ của Lào. Mỹ thuật Lào không liên quan gì đến hội họa Việt Nam nhưng trước 1954, Lào cũng là một tỉnh thuộc khối liên bang Đông Dương. Việc giới thiệu này cũng giúp người nghe hiểu thêm những nét tương đồng văn hóa cổ của các vùng Đông Nam Á.

Buổi hội thảo kết thúc tốt đẹp. Khách mời được gặp gỡ trao đổi với chính các họa sĩ và những người đọc tham luận. Nhiều khách đến nghe đã nhận định “buổi hội thảo rất có ích, qua đó chúng tôi nắm được thêm về mỹ thuật Việt Nam và cuộc sống đổi thay của Việt Nam qua hội họa”. Những bức tranh với cô gái khỏa thân, những khuôn mặt méo mó, và sự náo động của cuộc sống được trân trọng trưng bày mạnh dạn và hấp dẫn trong triển lãm “Dằn vặt” đã minh chứng thêm về sự đổi mới trong cách nhìn và tiếp cận của các nghệ sĩ trẻ Việt Nam, và cánh cửa hội họa Việt Nam đang mở ra thế giới trong quá trình hội nhập. 

Trần Thu Dung (Pháp)

Nguồn quehuongonline.vn

http://quehuongonline.vn/thoi-su/hoi-thao-ve-hoi-hoa-viet-nam-hien-dai-va-vien-canh-moi-tai-paris-20160229165633133.htm