Khai thác năng lượng nguyên tử phục vụ đời sống ở Việt Nam hiện vẫn là một ngành khá mới mẻ và chúng ta sẽ chính thức đi vào xây dựng 2 nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại tỉnh Ninh Thuận. Một trong 2 nhà máy đó sẽ sử dụng công nghệ của Nga. Để khai thác tốt và sử dụng an toàn một nhà máy điện hạt nhân thì yếu tố con người là rất quan trọng. Chính bởi vậy, công tác đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu đó đang được đẩy mạnh ở quốc gia đã đi tiên phong trong lĩnh vực này là Nga. Phóng viên Đài TNVN thường trú tại LB Nga đề cập nội dung này:

Ở Nga, Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia (Rosatom) là cơ quan chủ quản trong nhiều hoạt động liên quan đến hạt nhân, trong đó có công tác đào tạo cán bộ, chuyên gia Nga và nước ngoài cho các nhà máy điện hạt nhân được xây dựng ở Nga và các quốc gia khác mà Nga tham gia. Công tác đào tạo hiện đang được tiến hành tại Học viện Năng lượng hạt nhân Nga trực thuộc Tập đoàn. Học viện đặt các cơ sở ở thủ đô Moskva và ngoại ô Moskva - thành phố Obnhinsk.

Thông tin gần đây cho biết, để phục vụ cho việc vận hành các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận của Việt Nam trong tương lai sẽ cần vài nghìn người với những trình độ chuyên môn ở cấp độ khác nhau. Trong đó, yêu cầu về trình độ đại học là hơn 800 người, cao đẳng nghề hơn 900 người và gần 400 lao động phổ thông. Chính bởi vậy mà hiện nay, số sinh viên Việt Nam đang được đào tạo tại Nga trong lĩnh vực này là khá nhiều. Từ cách đây 5 năm, Học viện Hạt nhân Obninsk khởi động dự án đào tạo chuyên gia Việt Nam làm việc tại nhà máy do Nga xây dựng. Và đến nay, con số học viên đã lên đến khoảng 2.000 với 5 khóa hóa học chính thức và 1 khóa dự bị đang diễn ra. Trong số đó, 28 học viên khóa đầu tiên sẽ tốt nghiệp vào năm 2017 tới.

Giới thiệu các hoạt động ngoại khóa dành cho sinh viên nước ngoài của Học viện

Được cử sang Nga du học, các sinh viên Việt Nam đều ý thức rất rõ tầm quan trọng của việc nắm vững trình độ, kỹ năng vận hành nhà máy điện hạt nhân sau này, bởi vậy, dù có nguyện vọng hay được phân công vào học ngành này … các em đều có ý thức trách nhiệm rất tốt trong học tập, trau dồi bản thân.

Nhận xét về các sinh viên Việt Nam đang theo học tại các cơ sở đào tạo của Nga, ông Vladimir Kondakov, Phó Giám đốc Học viện Nghiên cứu Hạt nhân Quốc gia cho biết:

“Trên thực tế, khả năng học tập của sinh viên Việt Nam ở chỗ chúng tôi là rất cao. Các em học rất tốt và công tác đào tạo cũng rất tốt. Dù ở năm thứ nhất có nảy sinh vấn đề về ngôn ngữ, nhưng các em rất nhanh chóng khắc phục và nói chung là đến năm thứ ba thì các em đều bắt nhịp tốt”.

                           Thầy trò Học viện năng lượng nguyên tử Nga

           trao đổi về quá trình học tập tại Nga của sinh viên Việt Nam

Việc tạo điều kiện học tập cũng như quan tâm giúp đỡ sinh viên Việt Nam tháo gỡ những khó khăn gặp phải trong quá trình học tập rất được quan tâm và sinh viên Việt Nam đang theo học tại Học viện Năng lượng hạt nhân Nga rất yên tâm về điều này. Em Vũ Văn Kiên, sinh viên năm thứ Nhất của Học viện MEPHI, là người được Nhà nước cử sang học tập theo Dự án liên Chính phủ về xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, ký năm 2010. Trả lời câu hỏi có cảm tưởng gì khi được cử sang Nga và theo ngành này, em Kiên khẳng định:

“Trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân thì MEPHI, ngôi trường em đang học tập là một trường đứng đầu không chỉ của Nga mà còn trên toàn thế giới. Do vậy, việc được học tập tại đây đối với em là một niềm tự hào”

Sinh viên năm thứ nhất Vũ Văn Kiên giới thiệu về hoạt động học tập tại Học viện

Trao đổi về những điều kiện sinh hoạt, học hành ở đây, Kiên cho biết, Nhà trường tạo cho các sinh viên Việt Nam nói riêng và các nước khác nói chung những điều kiện tốt nhất để học tập. Các em nhận được những sự hỗ trợ rất nhiệt tình từ Ban lãnh đạo Nhà trường và cả các thầy, cô cùng bạn học từ nhiều nước khác nhau trong các khóa. Những cơ hội giao lưu, cọ sát để nâng cao trình độ tiếng Nga được tổ chức thường xuyên… Và những khó khăn, bỡ ngỡ ban đầu đối với các em đều qua đi rất nhanh để tất cả yên tâm với việc tiếp tục học cho thật tốt. Kiên cũng muốn nhắn gửi tới những bạn bè cùng trang lứa là nếu các bạn yêu thích môn vật lý, ngành học về năng lượng nguyên tử thì “du học Nga là một sự lựa chọn không tồi”.

Những sinh viên hôm nay sẽ là những chuyên gia điện hạt nhân trong tương lai

Em Huỳnh Thị Minh Châu, người con gái quê ở chính Ninh Thuận, nơi sẽ có nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam trong tương lai, cũng rất thích thú và tâm huyết với ngành học mà em được cử đi đào tạo. Em cho biết:

“Em cảm thấy rất tự hào vì quê mình sẽ có nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Việt Nam và em càng cảm thấy mình phải có trách nhiệm to lớn đối với đất nước, với quê hương và với gia đình nên càng phải cố gắng học tập. Sự nỗ lực nào thì sau này cũng sẽ được kết quả tốt hơn”.

Trước những e ngại của không ít người về sự an toàn của nhà máy điện hạt nhân, các bạn trẻ Việt Nam rất chú trọng về yếu tố này trong quá trình học hỏi, thậm chí chủ động tìm hiểu ngay từ thời gian đầu. Em Nguyễn Nghĩa An, quê ở Hội An, Quảng Nam đang học năm thứ hai đánh giá:

“Cháu đã tìm tòi một số tài liệu để tìm hiểu về các loại lò phản ứng hạt nhân thì điểm nổi bật của nó là công nghệ, cách bố trí kiểm soát an toàn cho lò phản ứng hạt nhân, loại cho nhà máy Ninh Thuận 1, nếu chúng ta có một đội ngũ kỹ sư có đào tạo chuyên sâu, cũng như có sự tính toán về ảnh hưởng của thiên nhiên, về địa hình dưới lòng đất… tính toán tất cả những điều kiện rủi ro cùng với đội kỹ sư vận hành tốt thì mức độ an toàn đối với đất nước, với quê hương với người dân xung quanh là rất yên tâm. Lò phản ứng này là thế hệ mới nhất của Nga, đã được xây dựng ở ngay nước Nga chứ không phải đầu tiên và nó đã được kiểm tra độ an toàn. Nên nhà máy Ninh Thuận 1 sẽ là rất yên tâm”.

Tất cả sinh viên theo học tại Học viện Năng lượng Nga đều trải qua chương trình đào tạo chuyên ngành mang tên “Nhà máy điện hạt nhân: thiết kế, vận hành và kỹ thuật”. Mọi sinh viên đều có hai đợt thực tập ở các nhà máy điện hạt nhân trên nước Nga đó là 2 tuần với sau năm thứ tư và 4 tuần sau khi kết thúc năm thứ năm. Đối với sinh viên Việt Nam thì nơi đến thực tập sẽ là những nhà máy điện hạt nhân sử dụng thiết kế sẽ được xây dựng ở Việt Nam. Nhóm sinh viên Việt Nam đầu tiên theo học tại Học viện này sẽ tốt nghiệp vào năm 2017. Và trong những năm tới, số sinh viên Việt Nam được cử sang đây học tập sẽ còn tiếp tục tăng lên, để đáp ứng kịp thời và đầy đủ cho các nhà máy điện hạt nhân được xây dựng ở Việt Nam nay mai./.

                                       (Điệp Anh, VOV Moscow, 5/04/2016)