Cả thành phố là một đại công trường xây dựng

Có thể nối thế này mà cũng không sai lắm: Qatar chiêu mộ mọi người trên thế giới đổ về để làm osin cho họ, người thì osin mạng, người thì osin bán hàng, người thì osin dịch vụ, lái tàu, thiết kế, kiến trúc…nhưng nhiều nhất là osin xây dựng.

Ra đường, khó khăn lắm mơi gặp được một người Qatar chính hiệu, còn là gặp người các nước khác đủ mọi màu da, nhiều nhất là Pakistan, Ấn Độ, Philipin, Bangladet, Indonexia, Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ…trên hàng loạt công trình trải rộng khắp thành phố.

Không tính các công trình nhỏ lẻ như làm một ngôi nhà, một đoạn đường, hoàn tất hệ thống đèn khu phố… thì hiện tại Doha có trên một ngàn đại công trình, trong số đó việc lớn nhất là hoàn thành gần bốn chục đại lộ, 230 cầu vượt, xây xong hai chục khách sạn năm sao, một bảo tàng Quốc gia đồ sộ, hoàn thành hai cảng biển và …mười hai sân vận động ngầm để phục vụ Word Cup 2022 sắp đến.

Xây dựng khách sạn mới

Do khí hậu khắc nghiệt, người lao động chủ yếu làm việc từ lúc mặt trời lặn cho đến khi bình minh hé rạng. Ô tô chở họ từ nhà ở đến công trường và suốt thời gian làm việc chỉ bó buộc trong khoảng không gian ấy được bao kín bằng tường rào tôn, nội bất xuất, ngoại bất nhập. Tôi chưa có dịp tiếp xúc nhiều với họ, nhưng tôi hình dung ra cuộc sống đầy khó khăn, vất vả của những người đi làm công ở xứ người khác lạ thủy thổ, lạ ngữ ngôn và phong tục tập quán. Sau này, khi gặp những người Việt xa quê hương bản quán sang đây, tôi càng thấm thía hơn sự chịu đựng, lầm than của họ về cả tinh thần và vật chất.

Mọi thứ dùng để kiến thiết đất nước Qatar đều phải nhập ngọai, bất kể gạch đá, đất, gỗ, xi măng, sắt thép, đồ nội thất, hoặc máy móc, cần cẩu, ô tô, xe lu…thậm chí là cát. Cát của họ ngập sa mạc, nhưng nhiễm mặn, không thể sử dụng vào việc gì, kể cả trộn xi măng xây dựng.

Với nguồn tài chính khổng lồ, với những dự án táo bạo, với nguồn nhân lực và chuyên gia thuê mướn nước ngoài, chính quyền Qatar đã mạnh dạn xin đăng cai World Cup 2022 và đã đánh bại các cường quốc Nhật, Mỹ, Hàn, Úc một cách ngọan mục. Chính phủ Qatar sẽ đầu tư hơn 125 tỉ USD, số tiền chưa từng thấy trong lịch sử World Cup, để hoàn thành các hạng mục công trình phục vụ cho sự kiện đó.

Thoạt đầu, những nhà tổ chức kỳ cựu không thể tin được là giải bóng này sẽ ra sao khi diễn ra trên sa mạc Trung Đông nóng hầm hập, khi mà lịch thi đấu cuối năm của các nước diễn ra thường kỳ bị thay đổi. Nhưng sau khi nghiên cứu những dự án kỳ vĩ dành cho World Cup 2022, họ hoàn toàn bị chinh phục. Ngoài một sân vận động hiện có sẽ được nâng cấp, chính phủ Qatar sẽ xây thêm 12 sân vận động ngầm quy mô có sức chứa từ 45 ngàn chỗ đến 86 ngàn chỗ.

Mỗi một sân vận động sẽ là một công trình kiến trúc nghệ thuật có một không hai của nhân loại.

Tất cả sân vận động đều được trang bị hệ thống điều hòa tối tân nhất thế giới để đảm bảo nhiệt độ luôn ở mức dao động từ 18 độ đến 20 độ, bất chấp thời tiết bên ngoài trên 40, 45 độ.

Để thực hiện dự án thế kỷ này, Vương quốc Qatar đầu tư xây dựng mới cảng biển, khách sạn, hệ thống giao thông vận tải và hệ thống truyền thông, an ninh, các chương trình nghỉ ngơi và giải trí phục vụ cho các trận đấu và dự kiến sẽ có tới cả triệu du khách. Đồng thời chính phủ cũng gấp rút đào tạo một đội ngũ những nhà điều hành khách sạn, những chuyên gia có đẳng cấp trong mọi lĩnh vực trong vòng năm năm 2016-2021.

Hiện tại, toàn bộ các đường ngầm Metro đã được tiến hành xây dựng, dự kiến chỉ sau hai năm nữa sẽ được đưa vào vận hành, thông suốt hệ thống ngầm dưới đất. Từ sân vận động này, đến sân vận động kia, đi đến các khách sạn, vào trung tâm thành phố, du khách sẽ đi bằng Metro, hạn chế tối đa nhất việc vận chuyển trên mặt đất.

Khu siêu thị cạnh bến du thuyền

Các khu liên hợp nhà ở - khách sạn đang được gấp rút xây dựng trên những khu đất rộng bao quanh thành phố. Thành phố đang vươn rộng về phía sa mạc; buổi tối hàng nghìn cánh tay cần cẩu gắn đèn sáng rực vươn cao lên bầu trời xanh thẳm, màu đặc biệt của Doha. Chỉ qua nội một ngày, hôm sau quay lại, đã không nhận ra được nơi mình từng đến nữa bởi các công trình đã vươn cao, thế mới thấy tốc độ xây dựng chóng mặt của thành phố trẻ. Điều đáng khâm phục nhất là tất cả các công trình xây dựng được thực hiện trên đồng cát sa mạc, nhưng gần như đường sá, phố xá không hề có bụi bặm, vẫn sạch như lau.Các tấm tôn cách ngăn, các xe chở vật liệu bịt kín và các biện pháp kỷ luật lao động nghiêm ngặt đã không để cho thành phố rơi vào tình trạng ô nhiễm.

Trong đêm rời Doha, từ trên máy bay chúng tôi nhìn thấy cả kinh đô ánh sáng chói rực muôn màu sắc, hy vọng được trở lại khi trái bóng Wordl Cup bắt đầu lăn trên sân vận động để thêm một lần thấy được sức vươn mình trỗi dậy của miền địa đàng trên sa mạc.

Trong đại sảnh của một siêu thị

Tôi bỗng nhớ lại như in đoạn đối thoại ngắn ngủi với một công nhân lái xe tải quê Hải Dương tình cờ gặp trong siêu thị, khi tôi hỏi cảm tưởng về cuộc sống ở Doha:

“Cháu nói thật, chú đừng giận. Chú phải biết là chú sang tham quan, đi ngắm cảnh thì nơi đâu mà chẳng đẹp. Chú thử ở nửa năm, đi lao động như bọn cháu mà xem, không đẹp như chú nghĩ đâu. Cơ cực lắm, nắng nóng, ốm đau, lương bổng thấp, chẳng biết vui chơi giải trí là gì. Đấy, chú xem, siêu thị gì chẳng có, nhưng mình có tiền đâu mà mua sắm, càng xem lại càng tủi.
Giá có chút tiền hay có công ăn việc làm ở nhà thì cháu về Việt Nam ngay, tuy bụi bặm, thức ăn cái gì cũng ô nhiễm, nhưng cây cối thì nhiều, có anh em, có bà con, bạn bè chú ạ. Ở quê mình nếu có đám ruộng đi cày, dù đói còn sướng gấp vạn lần đi làm thuê”

Tôi lặng người đi.

Đúng là Doha vô cùng giàu có và phồn hoa, nhưng không phải là vườn địa đàng cho những người xa nhà lao động kiếm sống.

Matxcova ngày 25/3/2017
Nguyễn Huy Hoàng