Nhân kỷ niệm sinh nhật báo Nguoixunghekiev.vn tròn 4 tuổi, BBT xin trân trọng gửi tới bạn đọc bài viết vừa mới gửi của Tác giả Ngọc Long từ thành phố Hồ Chí Minh cảm nhận của mình về hai tiếng Quê Hương...

             Tác giả Ngọc Long

QUÊ HƯƠNG KHÔNG LÀ CHỈ...MỘT

Ngày nhỏ, lũ trẻ chúng tôi vẫn nghe người lớn hỏi nhau: “anh/chị quê ở đâu?”. Khi đó, hình ảnh “quê” trong đầu lũ nhóc chúng tôi thường là bờ đê, rặng tre, con trâu, cánh cò…ở đâu đó dưới miền xuôi xa lắm, lấp ló trong câu chuyện bà ru, mẹ kể.

Nhiều năm sau, khi lớn lên, chúng tôi vẫn chới với mỗi khi nghe ai hỏi mình câu hỏi này, và càng chới với hơn mỗi lần nghe câu: “Quê hương mỗi người chỉ một, như là chỉ một mẹ thôi”.

Bởi vì, lũ nhóc chúng tôi là con cái thế hệ thứ hai của những người cán bộ, công nhân từ mọi miền quê của đất nước theo các đơn vị Giao thông, Lâm nghiệp, Ngoại thương...lên công tác, lập nghiệp trên mảnh đất Điện Biên lịch sử hào hùng của dân tộc. Mảnh đất mà vài cựu binh Pháp trong những cuốn tự truyện đã viết, là nơi họ chưa từng nghe nói đến, trước khi nó trở thành địa ngục trần gian mà chính họ phải trải qua trong chiến dịch Điện Biên Phủ.

Trong số chúng tôi, có những đứa, bố một quê, mẹ một quê, còn chúng tôi được sinh ra trên mảnh đất này. Chúng tôi trưởng thành rồi mà vẫn mãi loay hoay với câu hỏi: “Quê hương mình là đâu?”, rồi lại lẩm nhẩm đoạn thơ của nhà thơ Đỗ Trung Quân mà tự quay quắt:

“Quê hương là gì hả mẹ

Mà cô giáo dạy phải yêu

Quê hương là gì hả mẹ

Đi xa ai cũng nhớ nhiều…”.

Những hình ảnh thiên nhiên đẹp về đàn cò bay thẳng cánh gới nhớ về tuổi thơ trong sáng khi được tung tăng làm những chú mục đồng. 

Giữa hàng trăm định nghĩa về hai chữ quê hương, những kẻ “nhiều quê” như chúng tôi cũng sàng sảy, gạn lọc để tìm cho được hai chữ của riêng mình. Vậy mà lúc bé vẫn đôi khi tự kỷ hoài nghi, tự thân ganh tị với những ai trôi chảy trả lời về gốc gác, làng quê của họ như trả lời tên gọi của mình.

Nhưng rồi qua bao bước đường đời, bỗng một ngày cũng chợt nhận ra, quê hương là nơi sâu nhất, lắng nhất. Nó khiến cho ta nhớ nhiều cả khi ta ngủ lẫn khi ta thức. Mỗi nhịp thăng trầm của nó khiến cho ta phải dừng bước đôi phút giữa đời để trông theo. Nó là nơi mà khi ta đã đứng đó rồi vẫn cảm thấy ở đâu xa lắm. Nó là tuổi thơ với bao buồn vui vẫn còn nguyên vẹn nơi đáy tim ta để rồi trong nhiều giấc chiêm bao chợt vỡ òa làm dày thêm khắc khoải.

Tuổi thơ ở các miền quê vùng xuôi thỏa thuê với lễ tết, hội làng; với cánh diều, bờ đê, rặng dừa, cánh cò chấp chới. Chúng xuất hiện trong các cuốn truyện mà chúng tôi chuyền tay nhau ngấu nghiến những chiều trốn học hay trong các câu chuyện người lớn thường kể. Tuy vậy, khi đã đi khắp các nẻo đường, đã cảm được tận tường hai chữ quê hương thì bức tranh tuổi thơ của chúng tôi thật khó nơi nào sánh được.

Tuổi thơ của chúng tôi là những chiều chia phe đánh trận giả trên các sườn đồi hay trong các nghĩa trang liệt sỹ mà hầu hết những ngôi mộ là vô danh. Nếu đang giữa mùa Long Não vừa kết trái (khoảng tháng 9, 10, 11) thì trận đánh diễn ra sẽ có cả súng, cả đạn. Súng là ống cây Sặt (tên dân tộc Thái gọi là Mậy Trá- cây cho loại măng đắng nổi tiếng vùng Tây Bắc) và đạn là trái Long não già. Trận đấu diễn ra, chúng tôi cũng khoác cành cây làm ngụy trang, cũng hô xung phong và tiếng đoành đoành vang lên, cũng có người tự động giả nằm xuống vì trúng đạn vào người. Bài hát Giải Phóng Điện Biên của nhạc sĩ Đỗ Nhuận cũng được đồng thanh vang lên sau khi có một bên đóng vai quân Việt Minh thắng trận.

Đánh trận giả chán chê, cả lũ lấm lem đất cát lại trầm mình xuống dòng Nậm Rốm xanh trong, mát rượi. Nếu đi ngược dòng Nậm Rốm lên thượng nguồn vào mùa hè, nhiều con suối trong vắt từ khe núi chảy ra lấp ló sau các tán cây. Ai đó đã một lần nhìn thấy cảnh ở đây sẽ cảm thấy những sơn cảnh giả tạo ở các khu vui chơi trong các thành phố lớn thật là nhàm chán. Nước sông trong đến độ một hơi dài để lặn xuống đáy cát có thể nhìn thấy cá đang bơi trốn vào các khe đá.

Nơi lòng chảo bé xíu xinh xắn có dòng suối trong mát và những dãy núi bao quanh trải dài đó, tuổi thơ của chúng tôi còn được ôm ấp bằng vô số trò chơi thi vị khác như bẫy chim, câu cá, bắt dế, bẫy cua, trèo me, trèo mận…xung quanh thị trấn; hoặc theo người lớn đi lên các khu rừng tìm măng, tìm vả, hái nhót, đào củ, hái hoa ban, đào măng đắng…Những trải nghiệm tuổi thơ này có lẽ chỉ có thể xuất hiện trong giấc mơ của những đứa trẻ thị thành.

Vô số các ngòi bút trong nước và quốc tế đã bàn về đất Điện Biên hào hùng. Thật là thừa khi phải thêm lời cho một bản hùng ca đã hoàn hảo. Chỉ những kỷ niệm tuổi thơ của mảnh đất này thì không nhiều người được nếm trải. Sự hào hùng của lịch sử và những kỉ niệm êm đềm của tuổi thơ nơi đây đã cho chúng tôi chọn vẹn nhất hai tiếng Quê Hương.

NGỌC LONG