“Người thơ” cuối cùng của Thi nhân VN đã ra đi , Người xứ Nghệ Kiev

(TT&VH) – Sau sự ra đi của nhà thơ Tế Hanh vào năm 2009, người yêu thơ bỗng giật mình bởi chứng nhân của phong trào Thơ mới chỉ còn lại Xuân Tâm. Nhưng ngày 4/2 vừa qua, “người thơ” cuối cùng ấy đã ra đi mãi mãi.

Sinh thời, ông được Hoài Thanh – Hoài Chân giới thiệu trong cuốn Thi nhân Việt Nam khi còn khá trẻ với tập thơ đầu tay Lời tim non. Trong suốt cuộc đời mình, nhà thơ Xuân Tâm đã dành hết tâm huyết cho công việc. Thời kháng chiến chống Pháp, ông giữ chức GĐ Sở Ngân khố liên khu V. Năm 1954, tập kết ra Bắc, ông công tác tại Ủy ban Kế hoạch Nhà nước. Công việc gắn liền với những con số có vẻ khô khan nên hễ có khoảng thời gian rảnh, ông lại dành hết cho thơ… Nhà thơ Xuân Tâm sinh năm 1916 tại Quảng Nam, tên thật là Phan Hạp. Ông có 5 người con trong đó người con trai đầu là nhà báo liệt sĩ Phan Hoài Nam, phóng viên chiến trường của TTXVN. Theo như lời ông kể, trong số những người con của ông, chẳng ai theo văn chương cả, chỉ có liệt sĩ Phan Hoài Nam là người con hợp ông nhất vì từng viết văn xuôi, có thể “nối nghiệp văn chương” của cha…

Lễ viếng nhà thơ Xuân Tâm bắt đầu từ 14g hôm nay (8/2) tại Nhà tang lễ Bệnh viện Thanh Nhàn, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Đọc tập thơ đầu tay Lời tim non, tác giả sách Thi nhân Việt Nam, đã ghi lại cảm nhận của mình như sau:

Tôi thấy rõ Xuân Tâm, người học trò Quảng ấy, có phải lòng một cô gái Huế không? Nhưng cảnh Huế cũng là một cô gái và cô gái này đã quyến rũ lòng non trẻ của Xuân Tâm.

Mặc dầu cảnh Huế cơ hồ Xuân Tâm không nói đến, không khí sông Hương núi Ngự vẫn mang mác trong thơ Xuân Tâm. Tìm kiếm Xuân Tâm hoài, tôi chỉ thấy một ít Xuân Diệu, một Huy Cận không buồn mênh mông, một xứ Huế không có cái bâng khuâng của Phan Văn Dật, cái vẻ tài hoa của Nguyễn Đình Thư, cái dáng non yếu của Mộng Huyền, cái vẻ ngây thơ của Thu Hồng cái ẩn ước của Thanh Tịnh…

Quả có thế. Vui hay buồn ở Xuân Tâm đều có vẻ dịu dàng vừa phải.

Nghỉ hè
(trích)

Sung sướng quá, giờ cuối cùng đã đến

Đoàn trai non hớn hở rủ nhau về

Chín mười ngày nhảy nhót ở miền quê

Ôi tất cả mùa xuân trong mùa hạ.

Một nét mặt trăm tiếng cười rộn rã

Lời trên môi chen chúc nối nghìn câu

Chờ đêm nay, sáng sớm bước lên tàu

Ăn chẳng được, lòng nôn nao khó ngủ.

Trong khoảng khắc sách bài là giấy cũ

Nhớ làm chi – Thầy mẹ đợi, em trông

Trên đường làng huyết phượng nở thành bông

Và vườn rộng nhiều trái cây ngon ngọt.

…
(Lời tim non)

Theo Nguyentrongtao

Mẹ Tôi
(trích)

Mẹ tôi mảnh dẻ thấp người

Từng nghèo mà vẫn nụ cười trên môi.

Suốt đời vất vả ngược xuôi,

Nuôi năm con được nên người lớn khôn.

Từ bình minh đến hoàng hôn,

Ngày ngày cực nhọc đâu còn nghỉ ngơi.

Mưa dầm thấm ướt áo tơi,

Rét run thấm cả vào người Mẹ tôi.

Giờ đây nhớ lại bồi hồi

Nhớ trời xứ Huế, nhớ thời xa xưa.

…
(Hoa cuối mùa, 1989)