Ngày 15-7-2014, ra sân bay tiễn người cháu ở Kiev học xong về nước tìm việc làm thì gặp hai anh Trương Thanh Long và Nguyễn Thanh Bình là hai cán bộ Hội người Việt Nam thành phố Donetsk cũng đưa vợ, con sơ tán về Việt Nam trước. Dù rất muốn hỏi thăm về tình hình bà con người Việt mình ở vùng chiến sự nhưng các anh vội vã quay về Donetsk nên cũng chỉ kịp ghi lại số đoện thoại để liên lạc sau.
Theo chân chị Chuyền bán hàng ở chợ Troeshina về nhà chị sau buổi chợ tan chiều thứ ba vừa qua khi được biết anh Bình đã quay lại nhà anh chị Chiêm - Chuyền , nơi cả gia đình anh đã sống gần một tuần trước khi vợ con anh về nước. Tôi đã được nghe anh Bình kể lại những gì gia đình anh cũng như những bà con người Việt đã trải qua trong vùng chiến sự những ngày qua.
Sang Liên Xô từ năm 1989 học trường sư phạm kỹ thuật công nghiệp Donetsk, sau khi học xong do không có kinh phí để mua vé máy bay về nước nên một số sinh viên như anh Bình cũng như các anh chị em sang lao động hợp tác trong các nhà máy Giày da, Dệt, Chế tạo máy mỏ v.v đã ở lại tạo dựng cuộc sống cho mình và gia đình. Được sống ở nơi thân thuộc với sự giúp đỡ và tạo điều kiện của chính quyền Ucraina, bên những người dân chất phác hiền hoà, tất cả những gia đình người Việt ở đây đều coi Donetsk là thành phố ruột thịt và Ucraina là Quê Hương thứ hai của mình. Họ đã rất đau lòng và hoảng sợ trước những tổn thất về nhân mạng và những thiệt hại về cơ sở vật chất khi chiến sự xảy ra ở Donetsk.
Anh Bình cho biết, theo khuyến cáo của Đại sứ quán Việt Nam tại Ucraina hầu hết bà con người Việt ở Donetsk đã kịp thời đi sơ tán. Một số người cho vợ con về Việt Nam, đến ở nhà người quen tại các thành phố Kiev, Kharkov, Odessa,Mariupol... là nơi người Việt ở Donetsk có những mối quan hệ thân thiết và gần gũi với nhau và không cách xa nơi ở để có thể tiện cho việc chạy đi chạy về. Nhưng dù là ở thành phố nào, chỉ là bạn hàng, quen biết nhau từ thời còn đi học , đi lao động hợp tác và đơn giản là người ở Donetsk ... Tất cả đều nhận được sự quan tâm và giúp đỡ của các gia đình và cộng đồng người Việt tại các thành phố nơi các gia đình người Việt ở Donetsk sơ tán về.
Anh Bình cũng tâm sự, mấy ngày qua tình hình chiến sự tại một số khu vực của Donetsk hết sức căng thẳng, ngày 21-7 vừa rồi đã có cảnh “ Tên rơi, đạn lạc ” ngay sát nơi ở của gần chục gia đình người việt sống ở khu chung cư phố Slovakskaya, rất may là người Việt mình đã kịp tìm nơi trú ẩn. Mặc dù các gia đình hầu hết đã đi sơ tán nhưng từng giờ vẫn gọi điện liên lạc với những người thân, bạn bè chủ yếu là đàn ông, thanh niên khoảng hơn hai chục người ở lại Donetsk để trông coi nhà cửa, hàng hoá – Những tài sản mà gần 30 năm qua họ đã chịu thương chịu khó lao động, chắt chiu taọ dựng lên. Anh Bình chia sẻ, không phải người Việt mình không biết sợ mà do đã sống ở Ucraina hết một thời tuổi trẻ, lập gia đình rồi sinh con đẻ cái, nuôi con ăn học ở mảnh đất này nên cũng có những tình cảm gắn bó sâu sắc chẳng khác gì người dân bản địa. Cũng như người dân Ucraina không sơ tán hết mà vẫn có những người ở lại làm lụng trông coi nhà cửa với hy vọng khi cuộc chiến kết thúc gia đình họ được trở về với ngôi nhà thân thuộc của mình.
Anh Bình kể , cứ nghĩ ở Donetsk là nơi trực tiếp có chiến sự thì khó khăn mọi mặt nhưng đến Kiev mới thấy vì tình trạng bất ổn nên ở đây cũng khó khăn chẳng kém, ra chợ Troeshina nơi anh chị Chiêm – Chuyền làm việc thấy chợ vắng quá, hàng hóa không bán được ai cũng đều lo lắng khi nghĩ đến những ngày sắp tới. Bà con mình ở đây tốt quá – Anh Bình cảm động nói, mọi người quan tâm và chia sẻ vui buồn với nhau rất thân thiết, chân thành. Anh nói gia đình mình và những gia đình đến được các thành phố Kiev, Kharkov, Odessa... là rất may mắn.
Dù đang nói chuyện với tôi nhưng anh vẫn không rời điện thoại, anh xin lỗi khi những cuộc điện thoại liên tục tạm ngừng. Đó là những cuộc điện thoại với các anh BCH hội người Việt Nam ở Donetsk để cập nhật thông tin và bàn bạc tìm cách giúp những gia đình ( Khoảng gần 50 người ) đang kết hợp nghỉ ngơi và lánh nạn tại thành phố biển Uzruph cách Donetsk khoảng 150 cây số có những phương án dự phòng nếu không may chiến sự không nhanh kết thúc.
Trong câu chuyện anh Bình cũng bày tỏ nỗi băn khoăn của bà con mình ở Donetsk. Đó là việc học hành của con em người Việt mình. Anh cho biết UBHC tỉnh Donetsk đã có thông tin về việc năm học mới chưa biết khi nào sẽ bắt đầu nên một số người Việt mình đã làm thủ tục chuyển trường cho con em tới các thành phố nơi họ đến sơ tán hoặc ở lại đó làm ăn, có gia đình anh hoặc chị học ở trường đại học cũng có thể cho em đi cùng. Gia đình anh Bình và một số nhà khác chọn phương án tạm cho con về Việt Nam học tiếp. Khi được hỏi liệu các cháu có theo kịp được không khi các cháu đã học tới cấp hai, cấp ba như cháu gái lớn con anh Bình đã bắt đầu vào cấp ba. Anh Bình đã bày tỏ quyết tâm của mình và các con sẽ cố gắng vượt qua những khó khăn ban đầu và tin là với may mắn các cháu được sinh ra trong một gia đình nhà giáo ( bố, mẹ anh Bình đều là giáo viên) thì việc học hành và cuộc sống của các cháu sẽ nhanh chóng thích ứng, hội nhập. Đó là hoàn cảnh thuận lợi của nhà anh Bình, nhưng còn con em của các gia đình người Việt ở vùng chiến sự Donetsk hoặc ở những thành phố khác thuộc đất nước Ucraina do tình hình bất ổn không làm ăn được, cuộc sống khó khăn phải đưa gia đình về Việt Nam sinh sống thì sẽ thế nào?. Đó không phải là nỗi băn khoăn lo lắng của một vài gia đình và họ mong lắm những vòng tay nhân ái, đầy yêu thương không chỉ của người thân mà của đồng bào mình giang ra đón họ trong cuộc trở về hội nhập với Quê Hương nguồn cội.
Sáng ngày 23-7-2014. Gặp anh Nguyễn Việt chủ tịch Hội người Việt Nam thành phố Donetsk tại sân ga Kiev khi anh từ Donetsk lên làm việc với ĐSQ Việt Nam tại Ucraina. Anh cho biết tình hình chiến sự tại Donetsk có vài nơi căng thẳng. Bà con mình hầu hết đã đi sơ tán, con và cháu anh cũng đang ở thành phố Kharkov. Cho tới hôm nay ( 23-7-2014) ở Donetsk còn khoảng hơn hai chục người, nếu tình hình căng thẳng hơn nữa thì có lẽ sẽ sơ tán hết.
Anh Việt cho biết, ĐSQ Việt Nam tại Ucraina vẫn luôn quan tâm, thăm hỏi, động viên bà con và thường xuyên giữ vững liên lạc với các anh để kịp thời xử trí những tình huống xẩy ra.
Ngày 27-7-2014 Anh Việt CT và anh Long PCT Hội người Việt Nam TP Donetsk qua điện thoại cho biết tình hình chiến sự tại Donetsk vẫn chưa kết thúc. Số người Việt ở lại Donetsk vẫn như cũ, sinh hoạt ở những nơi không có chiến sự vẫn diễn ra bình thường.
Anh Long hiện đang ở cùng mọi người tại TP Uzruph cũng cho biết Các anh trong BCH thường xuyên liên lạc với anh Nguyễn Việt để cập nhật thông tin và cùng nhau thảo luận và bàn bạc để đưa tới cho bà con những thông tin thiết thực nhất, những phương hướng giúp đỡ hiệu quả nhất của ĐSQ Việt Nam cũng như của Ucraina. Anh Long và các gia đình người Việt ở thành phố Uzruph cũng vẫn bình yên, mọi người quây quần sống tại một nhà nghỉ để tiện thông tin và giúp đỡ nhau khi cần thiết. Như mọi người dân Ucraina tất cả đều mong mỏi cuộc chiến sớm kết thúc để họ được trở về với cuộc sống bình yên.
Kiev 27-7-2014
Mai Anh
Anh Trương Thanh Long và Nguyễn Thanh Bình tại sân bay Kiev. Anh Nguyễn Việt ( Áo vàng) - Chủ tịch hội người Việt tại TP Donetsk tại sân ga Kiev sáng 23-7-2014 Anh Nguyễn Thanh Bình và mẹ con chị Chuyền - Chiêm, nơi gia đình anh tới ở khi từ Donetsk tới Kiev
Bài và ảnh Trần Mai Anh
|