Năm 2013 là một năm hết sức khó khăn với đại đa số các gia đình người Việt Nam đang làm ăn sinh sống tại Ucraina và đặc biệt là với các gia đình ở thành phố Kiev. Kinh tế khó khăn nên sức mua sắm của người dân giảm đi trông thấy. Hàng hoá thì lại phải thay đổi theo mốt, theo mùa liên tục mà hàng hóa nhập về tiêu thụ lại chậm, bán lẻ thì có khi lấy mười chỉ bán được chưa tới một nửa, loay quay lại phải vứt xuống bán hạ giá và chịu lỗ. Nhiều gia đình ngày trước làm ăn tích cóp còn có chút ít tiết kiệm nay cứ rút dần ra chi tiêu và lấy thêm hàng giờ cũng cạn kiệt vì tiền nằm hết ở số hàng tồn, nhìn mà sốt ruột. Còn với những gia đình mua nhà trả góp hay đặt nhà vay tiền ngân hàng để làm ăn thì thật khốn đốn. Trong thời điểm khó khăn này người có vốn dày thì cũng chỉ làm đủ ăn và trang trải cuộc sống, lo cho con cái học hành là cũng may lắm rồi, còn những người dính chút nợ nần hay không còn vốn thì chỉ còn nước vứt bỏ chỗ bán hàng mất bao công sức tạo dựng mà tìm việc khác. Làm ăn đã khó nhưng bà con ở Kiev từ tháng 11 - 2013 còn thêm nỗi lo sợ phập phồng về những điều bất ổn có thể xẩy ra nên chưa có năm nào mà Tết đến ( cả Tết Tây lẫn Tết Ta ) bà con lại thờ ơ đến vậy. Cũng chẳng phải không lo nổi mấy cái bánh chưng, cân giò hay mâm cơm đãi khách mà vì cũng chẳng ai có tâm trí nào khi nỗi lo về kinh tế gia đình đang ngày càng trĩu nặng.
Đón chào năm mới, mọi người lại cùng hy vọng, hết tháng một, tháng hai – Những tháng khó khăn của người đi chợ thì rồi bán buôn lại nhúc nhắc và may ra mưa thuận gió hòa, làm ăn thuận lợi thì cuộc sống còn có cơ vực dậy.
Chẳng ai có thể ngờ cuộc biểu tình ôn hoà của người dân Ucraina tại Maidan lại đột ngột trở thành một cuộc bạo động với máu lửa ngút trời ngay giữa thủ đô Kiev, trên quảng trường Độc Lập đẹp đẽ và thanh bình. Các gia đình người Việt thực sự lo sợ và hoang mang, tin tức được lan truyền từ người nọ qua người kia qua các « Kênh » là các nhân viên bán hàng, Người quen, các bà trông trẻ người Ucraina và qua con cháu, những đứa trẻ sinh ra và lớn lên ở đây dịch lại cho bố mẹ hoặc là nhìn TV rồi « Nhìn hình đoán tiếng». Vẫn hiểu hết và lo lắng, bất an cho những gì sẽ xẩy đến tiếp theo.
Với những người Việt trẻ không có ý niệm gì về chiến tranh hay những người dù đã từng trải thì những gì được chứng kiến hay trải qua ở Kiev những ngày cuối tháng hai vừa qua sẽ là những dấu ấn khó phai, hằn vào trí nhớ của họ. Có nhiều người đã đi bộ cả chặng đường dài một vài chục cây số khi từ chỗ làm về trong ngày 18-2-2014 vì Metro- Phương tiện công cộng để di chuyển nhanh và thuận lợi nhất ngừng hoạt động vì lý do an ninh. Lòng đường chật cứng và ùn tắc vì xe cộ không đi lại được nên tất cả cùng hoà vào những dòng người đi bộ đông nghịt ở các ngả đường Kiev. Có những người 8h-9h thậm chí muộn tới nửa đêm mới về được tới nhà khiến những người thân vô cùng lo lắng. Mạng điện thoại di động có lúc tắc nghẽn vì những cuộc điện thoại không ngớt với những câu hỏi gần như giống nhau : « Đang ở đâu rồi, đi tiếp thế nào... » điện thoại gần như gắn chặt bên tai.
Ngày 19-2-2014 Metro hoàn toàn không làm việc, các phương tiện công cộng của nhà nước chạy trên đường được cho người dân xử dụng không mất tiền ( Áp dụng từ chiều hôm trước) tình hình Maidan với những hình ảnh người chết, máu đổ cập nhật liên tục trên các kênh truyền hình khiến mọi người xót thương và thật sự hoảng sợ. Hầu như mọi người không dám ra đường dù buổi sáng vẫn còn nhìn thấy mấy bà mẹ dẫn con đi nhà trẻ do không để ý đến thông báo nghỉ học đã được công bố. Thế nhưng đó chỉ là với người Ucraina và người Việt sống ở các khu vực gần Maidan thôi chứ cách vài con phố, mấy bến xe và ở xa như bà con mình ở bên kia sông khu vực chợ Troeshina thì có trường vẫn đi học, chợ búa, cửa hàng... vẫn hoạt động bình thường. Bà con ta vẫn đi chợ, bày hàng và ngồi ... đợi khách mua. Vắng quá lại nghe ngóng thấy tình hình căng nên mọi người mới dọn hàng nghỉ sớm.
Ngày 20-2-2014 Cứ nghĩ những giọt máu, những nhân mạng đã mất đủ để mọi chuyện dừng lại. Niềm vui đạt được thỏa thuận mọi người còn chưa được hưởng thì bạo lực lại còn xảy ra kinh hoàng hơn. Số người thiệt mạng tăng lên chóng mặt, lo sợ bao trùm. Những người cần phải đến công sở hay đã lỡ ra chợ bán hàng đều cuống cuồng thu dọn để về nhà khi nghe được những thông tin là ngừng bán xăng, sẽ ban bố tình trạng khẩn cấp, triển khai lực lượng chống bạo động v.v. Metro thì vẫn chưa hoạt động nên đường phố xe cộ hỗn loạn với những gương mặt đầy lo âu, hoảng sợ. Trạm xăng với những dòng xe xếp hàng xa tít tắp, xe chở khách bỏ chuyến không đi, dòng người kiên nhẫn xếp hàng để chờ và cứ chờ... Khó khăn lắm mới có thể bắt được một chiếc Taxi và dù phải trả số tiền gấp nhiều lần ngày thường thì vẫn có thể xem mình là cực kỳ may mắn khi an toàn trở về với gia đình. Tất cả gần như đổ xô đi mua thực phẩm, đấy là người Ucraina chứ còn người Việt thì với bản tính lo xa và tiết kiệm, tích cóp nên cũng đã có một chút lương thực, thực phẩm cơ bản ở trong nhà , có đi cửa hàng cũng là để bổ xung thêm thôi. Cũng đã có cửa hàng áp dụng hạn chế với khách mua hàng, cho từng đợt 3-5 người vào và không lấy nhiều quá cho một người nên có nhà phải đi cả gia đình và đi các cửa hàng khác nhau để mua lương thực và thực phẩm thiết yếu nhất. Người Việt mình luôn để một chút tiền mặt để trang trải cho cuộc sống gia đình hàng ngày nên không phải xếp hàng chờ rút tiền ở bank hay máy tự động Một ngày đầy lo lắng và sợ hãi cũng là một ngày cướp đi nhiều sinh mạng và đẫm máu nhất ở Maidan.
21-2-2014 Metro đã làm việc lại từ 5h chiều ngày 20-2-2014 nhưng mọi người hầu như ở trong nhà theo khuyến cáo của chính phủ. Chỉ một số ít bà con phía bên kia sông vẫn ra chợ nhưng chủ yếu thăm dò tình hình, tính toán có nên chở bớt hàng đi không rồi cũng về sớm. Các chị trong hội phật tử chùa Trúc Lâm – Kharkov gọi điện báo tin ngay sau khi buổi lễ cầu nguyện cho cộng đồng được bình yên và Ucraina sớm ổn định của các chư tăng phật tử chùa Trúc Lâm – Kharkov tổ chức vừa hoàn tất. Cơn ác mộng chiến tranh tạm dừng khi mọi người cùng phấp phỏng, hồi hộp, lo âu chờ kết quả thỏa thuận lập lại hoà bình. Vui mừng biết bao khi không phải từng giờ từng phút nhìn thấy cảnh máu đổ, người chết - Kiev hoang tàn trong khói lửa, tro bụi.
22-2-2014 Ngoài đường các phương tiện công cộng hoạt động bình thường, mọi người đi lại bình thản, cửa hàng vẫn đầy bánh kẹo, thịt nguội, sữa, giò... chết chóc, máu lửa hình như không vọng tới đây dù là khoảng cách không xa Maidan là mấy. Ở chợ Troeshina thì vì là thứ bẩy, sắp tới 8-3 và thời tiết sang xuân nên người mua, người dân đi chợ cũng đông hơn ngày thường một chút và người bán thì chẳng thiếu ai, nhất là người Việt mình – Những người chịu thương chịu khó, tần tảo nhất ở đây. Thay mặt ban lãnh đạo hội người Việt Nam tỉnh Kharkov – Ông Trần Đức Tựa – Chủ tịch hội đã thông báo trong cuộc họp BCH mở rộng của hội ngày 21-2-2014 lưu ý bà con cộng đồng cẩn trọng trong tình hình phức tạp hiện nay.
Vẫn thường xuyên thông tin liên lạc giữa những người thân, bạn bè, bạn hàng... cho nhau biết về tình hình, diễn biến của Ucraina để chia sẻ, động viên nhau. Cầu mong đau thương, đổ nát sẽ chấm dứt hoàn toàn và đất nước Ucraina – quê hương thứ hai của những gia đình người Việt đã có nhiều năm gắn bó với đất nước này sẽ mãi hoà bình, thịnh vượng.
Kiev 22-2-2014
Mai Anh
Tin thêm :
Sáng 23-2-2013 Gọi điện hỏi thăm tình hình ở thành phố Kharkov. Mọi người vẫn rất lo lắng nhưng công việc và mọi sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường.
Chị Nguyễn Thị Đình – PCT hội phụ nữ TP Odessa cho biết, chị và mọi người ở đây đang lo lắng không biết sắp tới công việc sẽ thế nào vì có tin chủ chợ đã ra đi, công ty bảo vệ chợ không hoạt động. Một số người Việt ra chợ nhưng thấy rất vắng, không có khách mua hàng nên đã quay về. Mấy ngày trước đã có rất nhiều lời mời chào từ những người môi giới bán công, chỗ, cửa hàng giá thấp nhưng hầu như chẳng ai có nhu cầu mua.
.jpg)
 (1).gif)
