BBT Nguoixunghekiev.vn trân trọng giới thiệu tập thơ mới NHỊP THẦM

Khan muối đốt củi hóa tro

Tìm mây xẻ đá, ngẩn ngơ cõi người

Chiêm bao sàng cát biển khơi

Đa mang ước trả vàng mười thế gian …

NGUYỄN THANH TUYÊN 

                              NGUYỄN THANH TUYÊN

nhịp

thầm

Thơ

NHÀ XUẤT BẢN HỘI NHÀ VĂN

                NHỮNG CÂU THƠ TỪ RUNG ĐỘNG CHÂN THÀNH

Nhà văn  BÃO VŨ

          Nhà thơ Nguyễn Thanh Tuyên, hội viên Hội Nhà văn Hải Phòng, còn là một bác sĩ nội khoa. Dường như anh ngại được gọi là nhà thơ nên thường chỉ dùng học vị của mình dưới các bài thơ –“Bs Nguyễn Thanh Tuyên”, thậm chí có lúc như chiếu lệ, anh còn để cho in cả bức ảnh chân dung của mình mặc áo blu trắng, cổ đeo ống nghe. Học vị bác sĩ ấy bây giờ đâu quá hiếm hoi như thời xưa nên rõ ràng  anh không có ý trưng diện gì, mà chỉ là cách để người ta thể tất cho sự “mạophạm” của mình khi lấn lướt sang địa hạt thi ca cao siêu.

          Nhưng trên tất cả, nhiều bài thơ của Nguyễn Thanh Tuyên xác định anh là người từng tham gia cuộc chiến tranh chống Mỹ khốc liệt. Điều này in đậm trong những vần thơ da diết của anh như những vết thương chưa yên lành trên bao vùng đất bom đạn hằn dấu. Và chính điều day dứt đó khiến anh có những cảm xúc chân thực trong thơ. 

         Bây giờ, người đọc thơ dù dễ tính cũng rất khó khăn để tìm ra được một bài, thậm chí chỉ một câu đáng giá giữa bạt ngàn thơ. Vì rằng, dù chỉ một câu thơ thực sự là thơ đã bị khuất lấp trong xô bồ hỗn độn, trống rỗng. Không ít nhà thơ phải tìm đến những kỹ xảo tân kỳ, hoặc phải cầu cứu đến kỹ thuật để thay thế cho cảm xúc đã chai mòn. Người thì loay hoay giữa các khuynh hướng, trào lưu thơ đến độ hoang mang vô hướng… đã khiến cho Thơ  biến hình, không còn xác định được dung mạo nữa. Đó là một hiện thực không mong muốn – một tình trạng bi đát mà người ta buộc phải thừa nhận. Và do vậy với những nhà thơ còn coi thơ như “Thi đạo” thì ngần ngại không muốn xưng mình là thi sĩ, vì cảm thấy như có lỗi.

          Chỉ những rung động chân thành từ cõi sâu thẳm trong tâm hồn mới khiến người làm thơ có thể viết ra những câu thơ đẹp. Tác giả của hai tập thơ “Tiếng vọng ” và “Nhịp thầm” đã không hề lạm dụng kỹ thuật, thậm chí anh tỏ ra như mình không cần đến kỹ thuật. Nhưng anh biết chưng cất, nung luyện những “thi khoáng” một cách tự nhiên không khiên cưỡng, để câu thơ óng ánh xuất hiện như kết quả tất yếu của một cuộc luyện kim thành công. Nguyễn Thanh Tuyên đã bộc phát một ý thơ mới mẻ, viết nên những câu thơ nghẹn ngào:

Ta đào bới nét chữ mình thời trẻ

Trong vỏ kháng sinh chôn theo bạn cuối  đồi

Làn hương mỏng bồi hồi gọi hộ

Sao chữ mình mà bạn mãi không“Ơi!...”

(Tìm lại chữ mình)

         Nguyễn Thanh Tuyên hồi tưởng lại tuổi thanh xuân sôi nổi của mình khi trở lại chiến trường nơi đã từng cùng sống chết với bao bạn đồng ngũ:

Cỏ khâu vá kín đường mòn

Tiếng chân rậm rịch bạn còn quanh đây
Ngực sâu ủ lửa than gầy
Bạc đầu ngược dốc tìm ngày thanh xuân

(Lối xưa)

         Câu cuối của khổ thơ trên, giống như lối chơi chữ trong cổ thi”Bạc đầu đi tìm tuổi xanh”, sâu xa, gợi đến câu thơ của Nguyễn Du:”Vãng sự bi thanh trủng/ Tân thu đáo bạch đầu”. Chuyện đã qua đau lòng như nấm mồ xanh / Mới sang thu mà đầu đã bạc (Thu chí). Một thành công rất tự nhiên từ cảm xúc chân thật.

        Với người bạn lính đang nằm dưới cỏ, tác giả đã độc thoại một cách thân thiết mà nghẹn buồn như tiếng khóc:

 Sao không thể chuyện trò qua“di động”

Hay tâm tình qua những email...

Cách đồng đội ước chừng ba tấc đất

Mà xa xăm thăm thẳm vạn độ dài...

(Viếng bạn)

        Cũng như những người đã trải qua lửa đạn chiến trường, Nguyễn Thanh Tuyên hiểu sự tồn tại của đất đai chính là nhờ máu xương của bao thương binh liệt sĩ. Nhưng buồn thay, giờ đây đất đai ngã giá thành những thỏi kim loại ánh vàng lạnh ngắt, vô cảm, vô tình … đồng nghĩa với sự vô lương :

Từng tấc đất băm vằm muôn mảnh đạn

Trộn đất nâu thấm đẫm máu đào

Họng súng giặc thét gào không mặc cả

Thấm thía giờ đất sốt đến nôn nao…

         Và đất thốt lên khúc bi ca về những kiếp người nhỏ mọn sống gấp gáp, mưi mô thủ đoạn bon chen mà không nghĩ đến lúc phải xuôi tay bỏ lại những thứ phù phiếm:

Bia đời… chạy chức mua danh

Tầng sâu cũng cỡ tiểu sành ấy thôi

Phù du chi thế cõi người?

Có nghe đất hát những lời cỏ sương …

(Lời cỏ lời sương)

       Dành tình cảm cho những người trở về từ chiến trận, người thương binh trong thơ Nguyễn Thanh Tuyên phải lo kiếm sống nhưng vẫn khôn nguôi nỗi nhớ tới đồng đội ngày nào trên dải Trường Sơn :

Ngẩn ngơ sóng gợn mây vần/Nao nao vân gỗ, bần thần dáng cây/Đoạn này, lựa chạm chim bay/Cành vươn tỉa lá rễ gày suối tuôn/Khúc cong chọn tạc sườn non /Hươu ngơ ngác thuở lối mòn từng qua.......Xa rồi rách áo đói cơm/Khói tan xót bạn Trường Sơn không về/.......Ngày ngày vân gỗ thơm hương

/Hoà vào làn gió mười phương thổi về…

(Vân gỗ )

       Chủ đề thơ tình của Nguyễn Thanh Tuyên phổ rộng,  lãng đãng buồn, mà cũng rất riêng:

Mai em về phía sum vầy

Hương vườn quả mọng đơm dày tíếng chim

Đêm trường ở phía lặng im

Lô xô con chữ mải tìm đến nhau...

(Gạo lứt)

        Như đã nói, Nguyễn Thanh Tuyên không chủ tâm cầu viện đến kỹ thuật khi làm thơ, mặc dù vậy anh luôn có ý thức vượt khỏi sự cũ kỹ trong việc thể hiện ý tứ và sử dụng ngôn từ .

Líu ríu xanh

Cỏ mật lịm chân người

....

Môi phượng nở

Đương dậy thì từng góc nhỏ phố quen…

 (Chớm dậy thì)

      Thơ Nguyễn Thanh Tuyên giàu hình ảnh tuy chưa phải là những khám phá mới mẻ nhưng lại khá gợi cảm, có sức lay động:

Như ảo ảnh

Hiện khung trời thơ bé

Ao cũ

Chiều xưa

Bói cá chợt bay về.

(Ao cũ chiều xưa)

Hay ở khổ kết bài “ Trở lại bến xưa ” ta cũng gặp :

Buông neo/Bờ sạt/Văng vẳng“Đò ơi!”/Khoảng không không thưa /Chen chúc nhớ đầy …

        Nguyễn Thanh Tuyên lặng lẽ và cần mẫn trong thơ. Có những câu thơ chợt đến, anh ghi lại trong điện thoại di động để sau này thành bài thơ. Nhưng có khi những tứ thơ loé sáng rồi tắt lịm đâu đó trong những công việc bề bộn hàng ngày của một bác sĩ. Tôi từng đọc một bài thơ khá hay của Nguyễn Thanh Tuyên viết về một người thương binh hỏng mắt làm nghề bán sáo trúc trong đêm. Dọc con phố khuya tĩnh mịch, anh thương binh đơn độc cùng tiếng sáo réo rắt . Tiếng sáo thân phận, tiếng  sáo “thay cơm”… Bài thơ ấy không nằm ở tập thơ đã xuất bản của anh, vì nó đã bị thất lạc đâu đó. Bài thơ tự do dài khó nhớ, mà anh cũng không muốn viết lại. Bởi chẳng ai muốn khai quật cảm hứng cũ ra chế tác lại một bài thơ mà gầy cảm xúc. Đó là sự chân thành với thơ, như với tình yêu thực sự.

      Nguyễn Thanh Tuyên làm thơ không nhiều và không phải bài thơ nào, những thể nghiệm nào của anh cũng có kết quả như mong muốn; nhưng anh biết trân trọng thi ca. Người ta không hề thấy anh mê mải chăm chút cho danh tiếng, quảng bá ồn ào cho thơ mình, như ai đó.

        Nguyễn Thanh Tuyên rung động với thi ca một cách chân thực và đã có những câu thơ lắng đọng trong tâm hồn người đọc, những câu thơ mà theo tôi, anh sẽ không phải phân vân khi ký tên bên dưới với tư cách là một Nhà Thơ.

B V