Cộng đồng người Việt ở nước ngoài là “một bộ phận không tách rời của dân tộc Việt Nam” cũng không nằm ngoài xu hướng đó.  “Ngày 10.12.2007, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Gia Khiêm đã làm việc với Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài... Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh vấn đề giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam trong cộng đồng NVNONN; hết sức chú trọng việc dạy tiếng Việt, giữ gìn cốt cách, tâm hồn Việt Nam... Có thể coi việc giữ gìn tiếng Việt và bản sắc văn hóa Việt Nam là vấn đề cốt lõi trong công tác kiều bào.”** Với tinh thần đó, nhiều hoạt động đã diễn ra trong những năm qua đưa kiều bào khắp nơi trên thế giới hướng về nguồn cội, xích lại quê hương gần hơn như: các diễn đàn doanh nghiệp, phát huy tình đoàn kết và sự đóng góp của kiều bào, giới thiệu văn hóa Việt Nam ra nước ngoài, lễ hội văn hóa Việt Nam, tổ chức các đoàn kiều bào về thăm quê hương, dâng hương ngày giỗ Tổ, các cuộc thi sắc đẹp thế giới người Việt, các chương trình Xuân Quê hương đem tình cảm đầm ấm tha thiết đến những người con xa xứ...   

Chùa Trúc Lâm Kharkov

Nhiều nơi trên thế giới người Việt ta đã làm được những việc đáng trân trọng như: thành lập các trường học, xây dựng những ngôi chùa, mở những nhà hàng, quán ăn mang nét ẩm thực Việt Nam đặc sắc, tổ chức những chương trình giao lưu, giới thiệu nền văn hóa đến bạn bè quốc tế… 

Từ những năm 80 của thế kỷ 20, chương trình hợp tác lao động giữa hai nhà nước Việt Nam và Liên bang Xô-viết phát triển mạnh mẽ. Nhiều đoàn lao động đã sang làm việc ở khắp nơi trong đó có chúng tôi – những lao động đầu tiên của thành phố Kiev – Ucraina. Vượt qua những bỡ ngỡ, khó khăn đầu tiên và bao thăng trầm của hơn hai mươi ba năm xa xứ, cho đến nay chúng tôi đã trụ lại trên mảnh đất Ucraina, ở thành phố Kiev xinh đẹp này. Rất nhiều người trong số chúng tôi đã trở thành những doanh nhân thành đạt, một số có học vị, địa vị trong xã hội còn phần lớn là lăn lộn ngoài chợ búa mà ta quen gọi là tiểu thương. Tuy cuộc sống có lúc này, lúc khác nhưng chúng tôi luôn tâm niệm câu “Uống nước nhớ nguồn” với tấm lòng thành hướng về Tổ quốc. Hiện ở Kiev có trường THPT mang tên Bác là nơi nhiều con em người Việt theo học, là nơi truyền thụ, giữ gìn và phát huy ngôn ngữ Việt, truyền thống văn hóa dân tộc. Có cộng đồng người Việt khá đông sinh sống và buôn bán chủ yếu tại chợ Troesina luôn luôn hướng về nguồn cội với tấm lòng thành kính! Rưng rưng lòng ta khi mỗi độ Xuân về trên bàn thờ gia tiên có mâm ngũ quả, căn phòng được trang trí cành đào nhỏ với ánh đèn nhấp nháy vui tươi và trong bữa tiệc mừng năm mới các bà nội trợ trổ tài với những món ăn ngày Tết đậm đà tính dân tộc. Đầm ấm, chan hoà và thân thiện trong những buổi gặp gỡ đầu Xuân với những nụ cười tươi thắm, và những tà áo dài tha thướt mang lại nét duyên dáng cho nữ giới. Những ngày Tết thiếu nhi các cháu nhỏ được vui chơi, ca hát và biểu diễn những tiết mục văn nghệ Việt Nam... Những món ăn dân dã hàng ngày của người Việt đang từng ngày phong phú hơn nơi đất khách khi có những dịch vụ trồng rau: từ rau muống, mùng tơi, rau đay, rau ngót, các loại rau thơm... hàng khô Việt Nam đủ loại, đem đến cho ta sự ấm áp của hồn quê khi nhìn vào những bữa ăn đậm đà bản sắc – bình dị và thân thương biết mấy hương vị quê nhà! 

Bản sắc văn hóa đó là tinh thần yêu nước, bảo tồn phong tục tập quán của cha ông ta để lại, phát huy vẻ đẹp tâm hồn và nhân cách Việt. Vào cuối năm 2007 chùa Trúc Lâm – Kharkov với công sức và tâm huyết của nhiều doanh nhân, nhiều mạnh thường quân đã được khánh thành là địa chỉ tâm linh của Phật tử Việt Nam trên toàn Ucraina. Nghẹn ngào, xúc động biết bao trong Lễ Vu Lan ta được tận mắt chứng kiến lòng hiếu thảo của con em, lòng thành kính của các Phật tử; chan hòa nước mắt khi ta nhận bông hồng cài áo, khấn thầm theo Kinh Vu Lan! Rằm tháng Giêng ngược gió tuyết ta “về nơi đất Phật” cầu lộc, cầu an; hay vui mừng chứng kiến sự ra đời của Đức Phật trong Lễ Phật đản... Về Kharkov ta được “tận mục sở thị” ngôi chùa Trúc Lâm đẹp và linh thiêng trên đất bạn; được thăm làng Thời đại với tượng Thánh Gióng – niềm kiêu hãnh, tự hào của cộng đồng người Việt tại đây. Ở Odessa có làng Sen của người Việt – minh chứng của tình đoàn kết, yêu thương và gắn bó, giúp nhau cùng phát triển của bà con ta... 

Đại lễ Phật Đản Phật Lịch 2555

Bản sắc văn hóa đó là nét đẹp truyền thống không bị pha trộn. Xốn xang lòng ta khi bắt gặp những tà áo dài Việt Nam sang trọng hay duyên dáng, tinh khiết trên xứ sở giá băng. Rạng rỡ là những nụ cười của bao thí sinh trong các cuộc thi sắc đẹp, các cuộc thi Hoa hậu người Việt trên toàn thế giới, sinh viên thanh lịch... Ở đâu có người Việt, ở đó có tâm hồn và nhân cách Việt. Tâm hồn và nhân cách đó hoà quyện tạo nên những nét đẹp độc đáo khiến bạn bè quốc tế phải nể phục và học hỏi. Vui sao khi ta nhìn thấy một du khách ngoại quốc nghiêng nghiêng vành nón bài thơ. Ta hân hoan khi chứng kiến các cháu học sinh, sinh viên nước ngoài biểu diễn trong tà áo dài Việt Nam với những điệu múa quạt, múa nón. Ấm lòng khi thấy một người nước ngoài giao tiếp với ta bằng tiếng Việt thân yêu... Ngàn lần hơn thế nữa khi ta được nghe họ hát vang bài hát Việt Nam – Hồ Chí Minh! Và ngày 14.11.2010 – lòng mong mỏi của người Việt tại Ucraina đã thành hiện thực - Phòng tưởng niệm Bác Hồ được khánh thành, Lễ dâng hương lên bàn thờ Bác diễn ra trang trọng tại Đại sứ quán Việt Nam ở Kiev – Ucraina. “Trong nhà tưởng niệm đặt bức tượng toàn thân của Bác bằng đồng và các vật thờ cúng bằng đồng như đỉnh trầm, hạc, lư hương, chuông, khánh...”*** Dù ở nơi đâu, mỗi công dân Việt Nam đều ghi nhớ công ơn của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại – đó là một trong những nét đẹp văn hóa của con Rồng, cháu Tiên!
 

Đại sứ Việt Nam tham dự hội chợ từ thiện tại Kiev

Bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam được giới thiệu qua chương trình “Tuần lễ tin cậy Quốc gia” với triển lãm văn hóa các dân tộc có tên gọi “Thống nhất”, “Bộ sưu tập của Hội người Việt Nam thành phố Kharkov gồm: đàn bầu, đàn nguyệt, đàn thập lục, nhị, chiêng, trống, khèn... với một số hình ảnh minh họa... thể hiện rõ nét giá trị văn hóa của dân tộc được giữ gìn và sàng lọc qua lịch sử hàng nghìn năm...” **** Ngày 15/05/2011 tại Hội trường Trung tâm Thương mại văn phòng Sun city – 2 Kharkov đã diễn ra Lễ ra mắt câu lạc bộ Văn hóa – Nghệ thuật Kharkov. Trong lễ ra mắt Câu lạc bộ, nhà báo Hoàng Tuấn Vũ đã có tham luận về “Diện mạo nền văn học tại nước ngoài và vấn đề bồi dưỡng năng khiếu văn học cho thế hệ thứ 2 của cộng đồng Việt Nam tại Ucraina...”**** Các tờ báo của người Việt tại Ucraina như Tuần tin Quê hương, Doanh nghiệp Odessa, Nguoivietkharkov đóng góp một vị trí quan trọng trong việc tuyên truyền giáo dục, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam với lượng thông tin luôn cập nhật. Các cuộc thi viết báo nhân các dịp lễ kỷ niệm đã đưa đến đời sống của người Việt tại Ucraina một làn gió mới của văn học như: cuộc thi viết văn, truyện ngắn mừng Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội; cuộc thi viết báo mừng Doanhnghiep Odessa tròn 1 tuổi; cuộc thi viết văn mừng Doanhnghiep Odessa tròn 3 tuổi với lượng bài viết phong phú, đa dạng của các cộng tác viên và độc giả khắp nơi gửi về – đó chính là nét đẹp của tâm hồn, văn hóa Việt Nam...

Hướng về quê hương, hướng về nguồn cội, người Việt Nam ở Ucraina nói riêng và trên toàn thế giới nói chung luôn sẻ chia cùng dân tộc trong những lúc thiên tai, bão lụt... Nối vòng tay lớn cộng đồng trong việc ủng hộ nạn nhân chất độc da cam dioxine, ủng hộ chương trình “Trái tim cho em”, làm rạng rỡ những nụ cười trẻ nhỏ. Trong chương trình giao lưu văn hóa, nghệ thuật hướng tới Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội đã diễn ra cuộc đấu giá từ thiện Rồng Thăng long ủng hộ quỹ “Vì cuộc sống tươi đẹp”...
 

Làng Sen Odessa.

Phát huy nét đẹp truyền thống của cha ông ta để lại “Bầu ơi thương lấy bí cùng”, “Lá lành đùm lá rách”, người Việt tại Ucraina còn sẻ chia cùng nhân dân nước bạn. Ngày 4/12/2010 Đại sứ quán Việt Nam đại Kiev đã phối hợp với Doanh nghiệp Việt Nam tại nhà hàng Queen Bee tham gia vào Hội chợ từ thiện do Câu lạc bộ Phụ nữ quốc tế tại Kiev tổ chức cùng với tất cả các ĐSQ các nước khác đóng tại Kiev và nhiều công ty sở tại; những chuyến thăm hỏi hội cựu chiến binh, quyên hàng quần áo, giày dép ủng hộ người khuyết tật và trẻ em mồ côi nhân dịp Tết Dương lịch 2010 của Hội người Việt Kharkov...

Phòng tưởng niệm Hồ Chủ Tịch tại Kiev

Bên cạnh đó, VTV4 đã đem đến cho cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài tiếng nói, hình ảnh và những đổi thay theo xu thế phát triển thời đại của Tổ quốc thân yêu; đem đến một bức tranh toàn cảnh về xã hội, văn hóa và con người Việt Nam; về bản sắc văn hóa và tâm hồn Việt. Đó là một phương pháp tuyên truyền những nét đẹp truyền thống rất hiệu quả. Chúng ta hãy gìn giữ, nâng niu và trân trọng những nét đẹp đó để xứng danh con Lạc, cháu Hồng; xứng với nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc đã được sàng lọc qua mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước! “Nêu cao tinh thần tự trọng và tự hào dân tộc, giữ gìn tiếng Việt, bản sắc văn hóa và truyền thống dân tộc Việt Nam, đoàn kết đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau, giữ mối quan hệ gắn bó với gia đình và quê hương...”** 

                                     Kiev, 22.07.2011

 Đỗ Thị Hoa Lý (Ucraina)

Chú thích :

* Theo Ban văn hóa Dân tộc - Đài tiếng nói Việt Nam
** Theo Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài
*** Theo tin từ Đại sứ quán Việt Nam
**** Theo Nguoivietkharkov.com

 Theo Quehuongonline