(Baonghean) - Tháng Ba, mưa xuân rắc nhẹ. Cái lạnh giá của những đợt gió mùa Đông Bắc thổi về se se bảng lảng sương mờ buổi sáng tạo ra một ảo ảnh trong không gian. Nhưng cây mạ cắm xuống đồng còn run rẩy. Có gì như xa xăm nuối tiếc pha một chút hoài niệm nhớ nhung. Một bếp lửa bập bùng, củi tre nổ lách tách chăng? Một củ khoai nóng hổi vùi vào tro làm cho nụ cười bốc khói chăng? Hay một cánh cò  đăm chiêu đơn độc trên cánh đồng trống vắng, hay một màu nâu trầm như màu đất ấm áp phù sa vừa trải ra nhân hậu? Tất cả đều dâng lên nỗi niềm da diết: Có bóng Mẹ ta trong đó! Tháng Ba là tháng của Mẹ. Mẹ thức khuya dậy sớm. Mẹ lăn lội thân cò, áo Mẹ mặc màu nâu, túi trầu Mẹ thêm nặng.

                                                         Dáng mẹ.

Những trầu, những cau có từ thuở xa xưa đến bây giờ vẫn mới, vẫn tươi, vẫn nồng nàn ấm cúng cho gương mặt Mẹ hồng hào hơn, bớt đi những nếp nhăn suy tư, bớt đi những lo âu khó nhọc. Mỗi khi nhớ về Mẹ, ta nhớ về ngọn đèn khuya. Bây giờ, không còn ngọn đèn hạt đỗ thắp dầu như xưa nữa. Hạt đỗ - hạt đèn đó được Mẹ gieo xuống vườn mọc thêm hoa thêm trái trong những mầm rễ rì rầm thấm thía hơi ấm phù sa nhân nghĩa.

Tháng Ba là mùa lễ hội. Ta theo Mẹ đi hội chùa, xúng xính bộ quần áo mới bên Mẹ với những túi đựng nào hương, nào hoa, nào quả. Tay Mẹ lần tràng hạt lần chuỗi ngày hy vọng mở ra những ước vọng tâm linh những khát khao chân thiện. Còn ta được bao bọc xung quanh một không khí kỳ ảo, một thế giới trang nghiêm có khói hương trầm thoang thoảng có hoa đại trắng tinh khiết. Có tiếng mõ trầm trầm không bao giờ lỡ nhịp như con lắc đồng hồ thời gian gõ đều đặn, kiên nhẫn và thanh thản. Bao huyền thoại mở ra: Công chúa Liễu Hạnh, Đức Thánh Mẫu, Mẹ Thượng Ngàn... Tất cả các tượng chùa đều mang khuôn mặt Mẹ thật phúc hậu, đầy đặn và độ lượng bao dung.

Tháng Ba hoa gạo đã đỏ. Những bông hoa gạo như lũ chim lửa mang hơi ấm về từ phương Bắc xa xôi. Cây sầu đông trút lá đã lấm tấm, lích chích những tiếng chim vườn, cành na khẳng khiu bắt đầu nứt vỏ hé nở những đọt tươi non. Tháng Ba hồi sinh trong vòng tay của Mẹ. Tháng Ba này là của Mẹ. Mẹ ơi...!

Nhà văn Nguyễn Ngọc Phú