Hơn 40 vị giáo sư, nhà nghiên cứu và các nhà giáo đang giảng dạy tại ở các trường đại học như: Đại học Tổng hợp Sác-lơ, Đại học Kinh tế, Đại học kỹ thuật, Đại học Hóa và Nông nghiệp…, các nhà ngôn ngữ, Việt Nam học, Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Séc Đỗ Xuân Đông, Chủ tịch Hội người Việt Nam tại Séc Hoàng Đình Thắng, đại diện các tổ chức Hội đoàn của cộng đồng người Việt Nam tại Séc cùng các phóng viên báo chí, truyền thông trong cộng đồng người Việt và bạn bè thân hữu của hai tác giả đã đến dự buổi lễ.

Lễ ra mắt Đại từ điển Giáo khoa Séc - Việt

Trong không khí đầm ấm của buổi lễ ra mắt, hai nhà soạn giả đã được nghe những đánh giá tốt đẹp của các nhà khoa học về công trình của mình. Tiến sỹ Ivo Vasilijev và Kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến, hai con người đến từ hai đất nước mang theo hai nền văn hóa khác nhau. Một người chuyên nghiên cứu về ngôn ngữ Á Đông, đặc biệt về tiếng Việt Nam và Hàn Quốc. Một người là kỹ sư không dính dáng gì về ngôn ngữ, vậy mà ở ở cái tuổi “xưa nay hiếm” họ lại gặp nhau, để rồi cùng khổ trong sáng tạo ngôn từ, mải mê cùng con chữ, để gần 2 năm trải qua những thăng trầm cuộc sống, cho ra đời một sản phẩm như con dấu đỏ đóng vào hành trang lịch sử của cộng đồng người Việt Nam tại Cộng hòa Séc.

Với bề dày nghiên cứu về Việt Nam, nhà Việt Nam học Ivo Vasiljev ở vào độ tuổi 77 đã dồn hết tâm huyết của mình gửi gắm vào từng từ trong tiếng Việt và tiếng Séc tình yêu hai tổ quốc, còn Kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến “muốn đền đáp công ơn đào tạo của hai nước và lưu lại một kỷ niệm của một lớp sinh viên đã được hưởng trọn tình yêu thương của nhân dân hai nước“.

Giáo sư, tiến sĩ khoa học, nhà từ điển học hàng đầu CH Séc František Čermák đã phát biểu: “Tôi thực sự khâm phục sức sáng tạo và tinh thần làm việc của hai tác giả. Là người được các tác giả tham khảo ý kiến trong khi xây dựng từ điển, tôi nhìn ra những khó khăn trong việc chuyển ngữ để tìm tới đích xác thực của mỗi từ, và họ đã rất thành công. Rồi đây công trình của họ sẽ giúp cho rất nhiều sinh viên và những nhà nghiên cứu từ Việt Nam tới Séc... Quan trọng hơn họ đã trở thành tấm gương cho các thế hệ nối tiếp, dám nghĩ, dám làm để cho ra đời công trình sống mãi với thời gian”.

Đại sứ Đỗ Xuân Đông sau khi thay mặt Nhà nước Việt Nam cảm ơn và chúc mừng hai tác giả, đã đánh giá công trình này như một tia nắng sưởi ấm tình hữu nghị giữa hai dân tộc. Ông cho rằng họ là những công dân mẫu mực của hai nhà nước và xứng đáng được nhận những mỹ từ tốt đẹp nhất vì sự cống hiến của mình.

Xúc động và lắng sâu nhất có lẽ là phần phát biểu cảm tưởng của hai nhà soạn giả. Họ đứng bên nhau giữa niềm vui khó nói nên lời trước ánh mắt thân thiện và cảm mến của những nhà khoa học và bạn bè. Họ coi nhau như anh em ruột thịt, chia sẻ ngọt bùi lẫn đắng cay. Trong quá trình làm việc hai nhà soạn giả từng bàn luận kĩ và luôn luôn tôn trọng nhau, tin nhau tuyệt đối. Anh Quyết Tiến đã coi Ivo Vasiljev là ”người thày của tôi, người anh của tôi” và  luôn mong sao Ivo Vasiljev  có sức khỏe để hoàn thành nốt tâm nguyện của hai người, tức là 5 tập còn lại của cuốn Đại từ điển Giáo khoa Séc-Việt và bộ từ điển Việt-Séc sau này.

Quen nhau đã 40 năm trong lĩnh vực dịch thuật, những năm tháng gần đây nhà Việt Nam học Ivo Vasiljev và Kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến hễ có dịp lại bàn với nhau về ý nghĩa của các từ và các ví dụ mang tính dẫn giải. Khó có thể biết mật độ trao đổi giữa hai nhà dịch giả này qua e-mail là bao nhiêu, chỉ biết rằng nhiều khi chỉ vì một từ mà họ đã trao đi, đổi lại tới vài chục lần để cốt tìm ra nghĩa sao cho gần nhất với thực tế cuộc sống. Ấy là chưa kể đến việc họ phải đọc, phải tra cứu trong rất nhiều tài liệu về văn học, lịch sử, địa lý và so sánh với các ngôn ngữ khác để tìm ra chứng cứ xác đáng về một chi tiết trong các ví dụ chứng minh. Với 632 trang phần một từ vần A đến G, hai nhà soạn từ điển trong thời gian kỷ lục gần hai năm làm việc nghiêm túc và gần 20 năm âm thầm chuẩn bị dữ liệu đã cho ra đời những trang viết đầy trách nhiệm và nhiệt huyết.

Bộ Đại Từ Điển này không những sẽ là hành trang cho các thế hệ người Việt Nam sang Séc sinh sống, học tập và nghiên cứu và cho những người Séc nghiên cứu về Việt Nam, mà còn là bộ sách giáo khoa quý giá để tìm hiểu và nghiên cứu về truyền thống lịch sử, văn hóa của hai dân tộc. Công trình này của họ sẽ được các thế hệ người Việt Nam và người Séc tôn vinh như tác phẩm ngôn ngữ, văn học lớn đó là nhận xét của nhiều vị giáo sư và các nhà nghiên cứu trong phần giao lưu sau buổi lễ chính thức.

Thiều Quang (CH Séc)